Năm 1981 và 1985, Ngân hàng nhà nước Việt Nam phát hành trên toàn quốc tờ giấy bạc 30 đồng.
Tôi nhớ như in, lúc ấy gia đình sống ở Kiên Thạnh, Bình Hòa, Tây Sơn, Bình Định. Tôi và vợ vừa dạy học trường làng, vừa buôn bán vải sợi khắp các chợ gần xa trong vùng mong có thu nhập thêm để nuôi bầy con nhỏ, nên vợ chồng tôi có trong tay nhiều loại mệnh giá tiền tệ sau mỗi phiên chợ về.
Lúc ấy tôi rất bực mình, vì mỗi khi phân loại tiền theo mệnh giá giúp cho vợ, rồi bó lại thành bó: một trăm nghìn đồng hay một triệu đồng, thì nó vừa thừa lại vừa thiếu.
Lại nổi cáu, chán nản, thất vọng về sự cẩu thả trong việc Chính phủ quản lý in mệnh giá trên giấy bạc.
Tôi liên tưởng đến hệ thống các quả cân đĩa rất đơn giản: Người ta chỉ đúc các loại quả cân ví dụ như: 0,5 kg, 1kg, 2kg, 5kg, 10kg, 20kg, 50kg v.v…mà không ai đúc loại quả cân 3kg hay 30kg như hệ thống tiền tệ Việt Nam thời ấy.
Sự phiền toái của tờ giấy bạc 30 đồng gây ra khi lưu thông, quả nhiên nó không thể tồn tại được .
Và Ngân hàng nhà nước đã phải thu hồi tờ giấy bạc chỉ sau một thời gian lưu hành ngắn ngủi mà không giải thích lý do cũng như thông báo cho dân chúng biết.
Nó mang dấu ấn của một nền kinh tế bao cấp, bao quyền lãnh đạo tập thể, mà không một vị cán bộ, viên chức cá nhân cấp cao nào của Chính phủ chịu trách nhiệm về sự lãng phí, thiếu nghiên cứu để in ra loại tiền 30 đồng này.
Một nhà thơ xu nịnh, “thiên hạ đệ nhất dư luận viên” vậy thì cứ lo mà đi bưng bô bợ đít đi, bon chen len lỏi vô làm lãnh đạo kinh tế, chỉ đạo người ta làm tiền tệ làm chi để rồi khoe dốt, để rồi mang nhục đời đời chi vậy.
Ông bà ta nói dòi, mà tụi nó hỏng có chịu nghe , người nào việc đó đi. Làm thơ, làm vè, ca trù, hò huế để mà xu nịnh thì cứ chuyên tâm mà phọt chữ ra để bợ đít mẹ đảng & liếm mông cha hù để mong no cơm ấm cật. Anh ấy đã từng làm rất tốt vai nịnh thần lơ láo này trong thời việt minh 1945 mà, không những nịnh cha hù mẹ đảng, mà còn nịnh xuyên đại dương nịnh qua stalin ở bên liên xô, bợ mao trạch đông bên tàu nữa mà.
“ông stalin ơi, ông stalin ơi!
hỡi ơi, ông mất! đất trời có không?
thương cha, thương mẹ, thương chồng
Thương mình thương MỘT, thương ông thương MƯỜI”
(đời đời nhớ ông – tố hữu, 5/1953)
Vâng, anh ấy chính là TỐ HỮU, chẳng ai lạ gì với cái tên nổi tiếng nịnh thần này, thượng đội hạ đạp là đây nè.
Còn với đồng bào cùng dòng máu Việt nhưng bên kia chiến tuyến, hay bất đồng với ảnh thì cứ thoải mái “giết không mỏi tay”, với đồng bào cùng chế độ thì đưa đường dẫn lối xúi giục người ta đi vô con đường vô minh không lối thoát:
“giết! giết nữa! bàn tay không ngơi nghỉ
cho ruộng đồng lúa tốt, thuế mau xong
cho đảng bền lâu
cùng rập bước chung lòng
thờ mao chủ tịch, thờ xít-ta-lin bất diệt!”
(tố hữu)