Loạn An Sử ngày 16 tháng 12 năm 755 đến ngày 17 tháng 2 năm 763

newboi

newboi

Lồn phải lá han
hơn một thế kỷ Đường Thái Tông (ảnh dưới) Lý Thế Dân cho phép những tôn giáo phương Tây, như Cơ Đốc giáo và Hồi giáo

hình phạt tử hình đã giảm thiểu, cả số lượng lẫn độ dã man của hình thức thi hành; và đến năm 747 đã được Đường Huyền Tông (ảnh dưới) tên thật là Lý Long Cơ, bãi bỏ

năm 751 ở nơi là Kazakhstan hiện đại, quân Đường thất bại trước quân đội của Đại Thực [nhà Abbas] là triều đại Hồi giáo thứ ba của Ả-rập
The Abbasid Caliphate

mặc dù khalip Hồi giáo đã sớm khôi phục ngoại giao, và được Trung Quốc chấp nhận, những thất bại đã thuyết phục nhiều tướng quân nơi tiền tuyến rằng Đại Đường đã không còn mạnh nữa, bất chấp một số thắng lợi của quân Đường chinh phục Trung Á
năm 751 Đường Huyền Tông ban thưởng cho tướng An Lộc Sơn một dinh thự với vàng bạc, bàn ghế xa xỉ

ngày 16 tháng 12 năm 755 An Lộc Sơn dẫn quân đánh thành Phần Dương [Fenyang] cách Bắc Kinh ngày nay 600 km về phía tây nam

từ Phần Dương, An Lộc Sơn tiến quân đánh Lạc Dương cách đó 400 km, trước khi càn quét phần còn lại của miền nam Trung Quốc và chiếm thủ đô Trường An
trên đường đi đánh Lạc Dương, An Lộc Sơn ra lệnh binh sĩ đối xử tử tế với những hàng tướng nhà Đường bị bắt ở những đồn bốt và thành trì; quân An Lộc Sơn đã lên đến 1 triệu người, bao gồm dân quân và nông dân
ngày 18 tháng 1 năm 756 quân An Lộc Sơn chiếm được Lạc Dương, lập ra nhà Yên, An Lộc Sơn tự xưng làm Yên đế

Vây hãm thành Yongqiu
mùa xuân năm 756 quân Yên công thành Yongqiu, nay là huyện Kỷ thành phố Khai Phong, nhưng bị quân Đường thủ được, chặn quân Yên tiếp cận hàng triệu nông dân và những ruộng lúa phía nam

bất chấp tổn thất, quân Yên tây tiến về Trường An cách đó 300 km về phía tây
mới đầu, trận Đồng Quan [Tong pass] cho thấy khó khăn hơn cả trận công thành Yongqiu, bấy giờ đồng thời diễn ra với việc tây tiến
địa hình đồi núi và thung lũng hẹp, quân Đường dưới chỉ huy của Cao Tiên Chi (ảnh dưới) và Phong Trường Thanh đã chống trả quân Yên, làm quân Yên tổn thất nặng nề
0013729c002512b6343428.jpg
ngày 24 tháng 1 năm 756 hoạn quan Biên Lệnh Thành [Bian Lingcheng] tuyên bố với Đường Huyền Tông rằng hai tướng Cao Tiên Chi và Phong Trường Thanh hèn nhát và tham nhũng, và đã cho giết cả 2, bất chấp hình phạt tử hình bấy giờ là trái phép
tướng quốc Dương Quốc Trung [Yang Guozhong] tên thật Dương Chiêu, người có tham gia xét xử tội chết của 2 tướng trên và đã chấp thuận đề nghị của Biên Lệnh Thành xử tội chết, đã giao quyền chỉ huy quân Đường ở Trường An cho Kha Thư Hàn [Geshu Han] chống trả, bằng cách giao chiến quân Yên trên chiến trường

ngày 7 tháng 7 năm 756 quân Đường và quân Yên giao chiến ngoài thành Trường An, quân Đường thua nặng, Đường Huyền Tông được tàn quân đưa chạy về Tứ Xuyên cách đấy 700 km
quân Yên tràn qua Đồng Quan, Đường Huyền Tông bị đông xưởng đe doạ tạo phản, nếu không đồng ý tru di cả họ của Dương Chiêu, trong đó có Dương Quý Phi (ảnh dưới) là em họ của Dương Quốc Trung

ngày 15 tháng 7 năm 756 quân đội đã tìm ra và hành quyết anh chị em ruột và họ hàng thân thuộc - Dương Chiêu và một số thành viên gia đình khác đã bị bắt những ngày sau - và đang yêu cầu Dương Quý Phi đầu thú; Đường Huyền Tông ra lệnh siết cổ ái phi của mình

bấy giờ, quân Yên của An Lộc Sơn cũng đấu đá nội bộ và rục rịch tạo phản
ngày 29 tháng 1 năm 757 tướng An Khánh Tự hành thích An Lộc Sơn và chiếm ngôi Yên đế, trong thời gian vẫn diễn ra trận Tuy Dương tháng 10 năm 756 đến tháng 10 năm 757
soha.vn

Uẩn khúc “giết 3 vạn dân thường nuôi quân” chấn động Đường triều

Để cổ động binh sĩ, tướng Trương Tuần đã giết vợ lấy thịt thết đãi quân lính. Nhưng, có đúng là ông ta đã biến bách tính thành quân lương trong lúc cuồng quẫn nhất?
soha.vn soha.vn
ngày 10 tháng 4 năm 759 Sử Tư Minh [Shi Siming] giết chết An Khánh Tự
ngày 18 tháng 4 năm 761 đến lượt Sử Triều Nghĩa giết cha Sử Tư Minh để cướp ngôi
khác với An Khánh Tự và Sử Tư Minh ưa chuộng bạo lực, cả hai đã đi ngược lại những chính sách của An Lộc Sơn ban đầu, ví dụ thu phục tướng lĩnh nhà Đường bắt giữ được; thì Sử Triều Nghĩa được coi là rộng lượng hơn, đã khôi phục nhiều chính sách của An Lộc Sơn, và cho thấy cởi mở hơn khi tiếp nhận chỉ trích từ thuộc cấp
ngày 17 tháng 2 năm 763 đến lượt Sử Triều Nghĩa bị giết
trong thời gian ấy, Đường Huyền Tông cũng bị cướp ngôi, trước khi chết ngày 3 tháng 5 năm 762, bởi con trai Đường Túc Tông (ảnh dưới)

ngày 16 tháng 5 năm 762 Đường Túc Tông chết, nhường ngôi cho con Đường Đại Tông (ảnh dưới)

khác với chiến tranh hiện đại, phần lớn tử vong - dân sự và quân sự - không gây ra bởi vũ khí trực tiếp, như kiếm, rìu, giáo và cung tên; mà vì xã hội suy đồi đã ngăn cản chuỗi cung như thực phẩm, quần áo và thuốc men được phân phối đúng mực

cho nên, toàn bộ những làng mạc, thị trấn và thậm chí cả thành phố đã tàn lụi đến người cuối cùng
từ năm 755 đến 763 báo cáo 36 triệu người Trung Quốc mất tích, sử gia bảo thủ nhất cũng ước tính ít nhất 13 triệu người Trung Quốc bị giết; cũng lưu ý rằng cả 2 phe tham chiến đã tuyển dụng lính đánh thuê nước ngoài vào hàng ngũ, cho nên con số tử vong còn cao hơn
thế kỷ 8 dân số thế giới chỉ 200 triệu, so với tỷ lệ của thế chiến thứ hai thì Loạn An Sử đã giết hại gấp 4 lần số nạn nhân bình quân đầu người, nếu giả sử con số 13 triệu người chết là chính xác
thiệt mạng, suy giảm chất lượng sống và mất những vùng miền phía Tây cho những người ngoài cuộc 'thừa nước đục thả câu', dân số Trung Quốc đâu đó 50 triệu ở thời điểm Loạn An Sử đã không khôi phục trước thời nhà Minh năm 1368-1644

hậu quả của cuộc khởi nghĩa là Trung Quốc đã từ bỏ chủ nghĩa tự do đã được những hoàng đế trước đó ban cho, thay bằng một thái độ bảo thủ hơn; bao gồm những liệt kê dưới đây, nhưng không chỉ dừng ở đó:
- hoàng đế Trung Quốc nắm quyền lực tuyệt đối, không dung thứ chỉ trích (đối ngược Khổng giáo)
- thường dân sẽ gặp khó khăn hơn nếu muốn thăng tiến xã hội - khiến giới chức sắc chỉ dành cho con ông cháu cha
- từ thời nhà Tống đến nhà Thanh, sĩ quan quân đội bị ngờ vực, thậm chí nếu có là quan hệ ruột thịt
- khôi phục và mở rộng hình phạt tử hình, thế kỷ 9 trình làng hình phạt lăng trì

- ảnh hưởng từ bên ngoài bị coi là thù nghịch - từng nổi tiếng là cởi mở chấp nhận mọi tôn giáo, Cơ Đốc và cả những tín ngưỡng dân gian, như đạo Phật - từ thế kỷ 9 các hoàng đế Trung Quốc bắt đầu nghiêm trị

thái độ mới đã đóng cửa Trung Quốc không chỉ với thế giới, mà còn cả với chính người dân đại lục, sẽ khiến Trung Quốc có một hệ thống một-chiều sau đó cho thấy làm hại tiến triển công nghệ và kinh tế, trong vòng một thiên niên kỷ sau đó đã bị thế giới bỏ lại phía sau
 
Sửa lần cuối:
Việt Nam phải cảm ơn An Lộc Sơn và Sử Tư Minh, nhờ 2 người này làm loạn khiến nhà Đường tan nát thì gián tiếp dẫn tới việc người Việt ở Giao Châu có cơ hội độc lập. Chứ nếu nhà Đường cứ vững mạnh, giàu có thì lật thế đéo nào được...

Sau này còn phải nhờ cái loạn Hoàng Sào cuối thời Đường nữa.
 
Hồi xưa dân ngu muội nên không áp dụng được chủ nghĩa tự do. Nhưng nghĩ lại, lúc Mỹ lập quốc thì dân cũng ngu đần thôi, công nghệ đường xá cũng không phát triển, nhưng sao lại áp dụng được Chủ nghĩa Tự do?

Như vậy, vấn đề là do thể chế. Nếu vua Đường có thể lập ra một chế độ Quân chủ lập hiến thì có thể giữ được chủ nghĩa tự do. Tiếc thay Trung Quốc với tư chất thông minh nhưng không theo Chủ nghĩa Tự do, đến tận ngày nay, khiến nhân loại mất đi một lượng lớn chất xám, mà nếu được tự do sẽ làm bùng nổ sức sáng tạo, đóng góp nhiều hơn cho nhân loại.
 
Avenger:
Hồi xưa dân ngu muội nên không áp dụng được chủ nghĩa tự do. Nhưng nghĩ lại, lúc Mỹ lập quốc thì dân cũng ngu đần thôi, công nghệ đường xá cũng không phát triển, nhưng sao lại áp dụng được Chủ nghĩa Tự do?

Như vậy, vấn đề là do thể chế. Nếu vua Đường có thể lập ra một chế độ Quân chủ lập hiến thì có thể giữ được chủ nghĩa tự do. Tiếc thay Trung Quốc với tư chất thông minh nhưng không theo Chủ nghĩa Tự do, đến tận ngày nay, khiến nhân loại mất đi một lượng lớn chất xám, mà nếu được tự do có làm bùng nổ sức sáng tạo, đóng góp nhiều hơn cho nhân loại.
Bấm để mở rộng...
Mỹ nó may mắn chứ sao, lúc mới giành độc lập nếu thích Washington cũng có thể lên làm hoàng đế, nhưng ông ta lại chọn cách đi theo hướng dân chủ. Sang Pháp học về cách xây dựng nền cộng hòa là ví dụ điển hình đấy thôi :)) =))

Washington làm tổng thống hết nhiệm kỳ là nghỉ, đéo có chuyện trường hợp đặc biệt hoặc "vì đảng chọn nên tôi ở lại"
 
xoclosuongqua:
Mỹ nó may mắn chứ sao, lúc mới giành độc lập nếu thích Washington cũng có thể lên làm hoàng đế, nhưng ông ta lại chọn cách đi theo hướng dân chủ. Sang Pháp học về cách xây dựng nền cộng hòa là ví dụ điển hình đấy thôi :)) =))

Washington làm tổng thống hết nhiệm kỳ là nghỉ, đéo có chuyện trường hợp đặc biệt hoặc "vì đảng chọn nên tôi ở lại"
Bấm để mở rộng...
Quân là của 13 nước thuộc địa, dễ gì cho Washington làm hoàng đế.
 
Avenger:
Quân là của 13 nước thuộc địa, dễ gì cho Washington làm hoàng đế.
Bấm để mở rộng...
Thời đấy kiểu gì cũng sẽ tôn 1 ông lên làm vua, nó là xu hướng rồi mày ạ. Nói như mày thời xưa VN cũng 12 xứ quân rồi cũng phải thống nhất đấy thôi, Washington tuốt gươm nổ súng đi thống nhất thiên hạ, giết hết bọn chống đối rồi lên làm hoàng đế cũng chả lạ
 
Đào Vận:
Việt Nam phải cảm ơn An Lộc Sơn và Sử Tư Minh, nhờ 2 người này làm loạn khiến nhà Đường tan nát thì gián tiếp dẫn tới việc người Việt ở Giao Châu có cơ hội độc lập. Chứ nếu nhà Đường cứ vững mạnh, giàu có thì lật thế đéo nào được...

Sau này còn phải nhờ cái loạn Hoàng Sào cuối thời Đường nữa.
Bấm để mở rộng...
Nhờ thời Ngũ Đại Thập Quốc kéo dài lâu quá, từ khi Ngô Quyền đả bại được Nam Hán đến khi Tống thống nhất Tàu, kéo quân xuống làm thịt An nam thì Đại Cồ Việt đã đứng vững chân.
Tất nhiên phải nhờ tinh thần độc lập từ nhà họ Khúc làm tiết độ sứ từ trước nữa.

Thời Lê sau này giành lại độc lập cũng nhờ bọn Mông Cổ đánh phá nhà Minh ác liệt quá, từ việc Minh Thành Tổ 5 lần cầm quân đến Trương Phụ bị chém chết ở Thổ Mộc Bảo.
Sau này nhà Minh bận chiến Nhật, chiến Mãn Thanh dữ dội nên cũng thây kệ lũ An Nam.

Có bọn Mãn Thanh là đục nước béo cò 2 lần đưa quân vào đất Nam, 1 lần bị Tây Sơn giã, 1 lần thì đánh Pháp trên bộ te tua nhưng bị hải quân Pháp nó đánh sang Quảng Châu, Đài Loan tung trời nên phải rút. Mất bảo hộ An Nam và mất thêm cả cái Quảng Châu Loan về tay Pháp.
Nền độc lập của An Nam cũng phải gọi là vừa ăn may mà vừa cứng rắn mới có được. Nên nó ăn mẹ vào máu mấy thằng Bắc Kỳ suốt ngày đi tìm bố rồi, hèn như đám Nam Kỳ là mất nước ngay
 
Sửa lần cuối:
xoclosuongqua:
Thời đấy kiểu gì cũng sẽ tôn 1 ông lên làm vua, nó là xu hướng rồi mày ạ. Nói như mày thời xưa VN cũng 12 xứ quân rồi cũng phải thống nhất đấy thôi, Washington tuốt gươm nổ súng đi thống nhất thiên hạ, giết hết bọn chống đối rồi lên làm hoàng đế cũng chả lạ
Bấm để mở rộng...
Thời Mỹ lập quốc, đám lãnh đạo theo chủ nghĩa tự do hết rồi. Thằng nào dám xưng hoàng đế là bị đám còn lại cắt cổ ngay. Cái may của Mỹ là sinh ra đúng lúc Chủ nghĩa Tự do bùng phát.
 
Avenger:
Hồi xưa dân ngu muội nên không áp dụng được chủ nghĩa tự do. Nhưng nghĩ lại, lúc Mỹ lập quốc thì dân cũng ngu đần thôi, công nghệ đường xá cũng không phát triển, nhưng sao lại áp dụng được Chủ nghĩa Tự do?

Như vậy, vấn đề là do thể chế. Nếu vua Đường có thể lập ra một chế độ Quân chủ lập hiến thì có thể giữ được chủ nghĩa tự do. Tiếc thay Trung Quốc với tư chất thông minh nhưng không theo Chủ nghĩa Tự do, đến tận ngày nay, khiến nhân loại mất đi một lượng lớn chất xám, mà nếu được tự do sẽ làm bùng nổ sức sáng tạo, đóng góp nhiều hơn cho nhân loại.
Bấm để mở rộng...
Tự do lồn đâu mà tự do, mẽo lập quốc vẫn còn chiếm hữu nô lệ, sau mới bãi bỏ. Cũng nội chiến oánh nhau tung tóe. Nói chung con đường nào tới tự do cũng phải đổ máu.
 
TML cần đăng nhập hoặc đăng ký để trả lời
Top