Ăn chơi Người Buôn Gió - Tuyển tập truyện ngắn

Từ ngõ Phất Lộc đến Weimar

2 . Đi Bộ Đội

Tôi vào quân đội, đơn vị của tôi có bẩy thằng lính người Hà Nội. Người ta gọi chúng tôi là trúng tuyển nghĩa vụ quân sự. Một cụm từ nghe rất tự hào thường dành cho con cái bọn dân đen.

Con cái nhà các quan chức chẳng thấy được ” trúng tuyển ” bao giờ. Đi bộ đội hồi ấy tập tành loàng xoàng điều lệnh, điều lệ, mốt hai mốt. Nằm lê la bắn súng, ném lựu đạn, chui hàng rào…dăm ba món võ và kế hoạch tác chiến không gì cho lũ trẻ con vẫn chơi. Cuộc đời quân ngũ là đi lao động. Người ta lấy lính nào có phải để tập tành bảo vệ tổ quốc gì đâu, để lấy sức lao động của họ là chính. Một hình thức lấy lao động không phải trả công. Câu thành ngữ ” nước sông công lính ” là như vậy. Tôi đi lính năm 1900, thời thế lúc đó thay đổi nhiều. Biên giới Tây Nam người ta đã rút quân về, biên giới phía Bắc đã quan hệ bình thường. Thời của làm ăn kinh tế, các sĩ quan quân đội tận dụng chúng tôi để làm kinh tế cho họ. Đám lính chúng tôi đi đào mương, đào móng nhà, phụ hồ…rặt toàn công việc dùng đến sức lao động thô sơ. Bữa ăn chỉ có rau kho, rau nấu và một hay may lắm là hai miếng thịt to bằng đốt ngón tay út.

Tôi nhớ thằng Hải gầy đen người Sóc Sơn, nó gầy nhưng rất háu ăn. Nó bán dần quân tư trang mới cấp để mua đồ ăn. Có lần tôi thây nó vượt rào ra khỏi đơn vị, lúc tôi đứng gác bên ngoài. Nó đứng cầm cái áo mưa mới được phát, cứ người nào đạp xe qua là nó giơ chiếc áo ra hỏi.

- Cô ơi mua cháu cái áo…chú ơi mua giúp cháu cái áo.

Hết người này đi qua lắc đầu, lại đến người khác. Thằng Hải mắt mờ đi, nó thất thểu chui qua dãy chuồng lợn để vào doanh trại. Đến chiều nó chui rào ra quán, đổi chiếc áo lấy một bao thuốc lá Du Lịch và một bát mỳ có ít thịt bò bạc nhạc nổi lềnh phềnh.

Ở lớp lính nghĩa vụ trước tôi được hai anh quý, anh Trắng nhà ở Lương Văn Can và anh Hải Bột nhà ở làng Nhân Chính. Anh Dũng nhà giàu, chả hiểu sao phải đi lính. Đời anh đi lính cũng sướng, anh hút thuốc lá Malboro dài bao mềm. Thỉnh thoảng anh cho tôi vài điếu hút, hoặc anh dặn có đói thì lấy gì ở căng tin ghi tên anh. Hình như anh đóng tiền cho đơn vị nên chẳng phải lao động gì cả. Lúc nào có tập huấn thì anh tập vật vờ cho qua quýt , chẳng chỉ huy nào nói gì anh vì họ nhận tiền của anh hết.

Anh Hải Bột thì khác hẳn anh Dũng, anh Hải Bột đi lính nghĩa vụ hai năm mà hàm trung sĩ, quyền trung đội trưởng. Nhà anh Hải Bột không giàu, nhưng anh có nhiều quân tư trang của các lớp lính hết hạn ra về hay của lính đào ngũ. Anh Hải Bột lại có phụ cấp, mỗi lần đưa quân đi làm nhiệm vụ (tức đi lao động) anh còn được bồi dưỡng riêng thêm. Anh Hải hay gọi tôi sang trung đội anh ấy, lúc cho cái quần, lúc cho cái áo, kể cả chăn màn. Tôi bảo tôi có rồi mà, anh bảo mày ngu lắm, lấy mà bán hay đổi lấy cái gì mà ăn. Tôi nhớ ra thằng Hải Sóc Sơn bèn cầm về cho nó bán mua gì hai thằng ăn. Đôi khi anh Hải Bột còn cho tôi ít tiền.

Chẳng hiểu vì sao hai con người trái ngược nhau ấy lại quý tôi. Trong cuộc đời tôi sau này tôi gặp nhiều người tốt như thế, chẳng hiểu họ quý mến hay thương tôi vì điều gì. Anh Dũng Trắng khệnh khạng chả coi ai trong đơn vị ra gì, anh ngồi uống rượu với giò chả trong căng tin, hút thuốc lá xịn. Ai ra vào anh cũng mặc, không thèm đưa mắt nhìn. Nhưng lần đầu anh thấy tôi , gọi lại cho thuốc hút và gói mấy miếng chả bảo tôi cầm về ăn. Đầu tiên tôi nghĩ chắc anh thấy tôi gần nhà anh, nhưng chẳng phải, thằng Tiến Béo nhà ngay hàng Hòm, cách nhà anh chỉ bằng một phần tư đường nhà tôi. Nhưng chả bao giờ anh nói gì với nó. Còn anh Hải Bột đĩnh đạc và nghiêm nghị, anh còn được vào diện cảm tình Đảng, dự định đi học sĩ quan. Các anh ở đại đội khác, chẳng liên quan gì đến đại đội tôi. Nhưng cái thằng tôi láo nháo nhất trong số bọn lính mới vào lại được người như anh Hải quý thì tôi cũng chịu, chẳng hiểu nữa.

Tôi luôn đứng đầu trong số lính bị kỷ luật, không những là lính cũ mà cả lính mới, nói tóm lại là gì chứ trong số lính bị kỷ luật bao giờ cũng có tôi. Kỷ luật tức là lao động, lúc giờ nghỉ trưa cả đơn vị chìm trong giấc ngủ quý báu thì tôi đi gánh phân để tưới rau, đi cuốc luống trồng rau. Lũ kỷ luật có một cán bộ đứng ngồi trong bóng râm trông.

Tôi gánh phân đi qua sân đổ xuống ruộng rau cần. Lúc lấy phân tôi thấy mẩu báo quân đội nhân dân có ghi ngày 28- 5. Hai hôm sau ở khay thức ăn trong nhà ăn đơn vị. Khi tôi thò đũa gỡ đĩa rau cần cho tơi ra tôi lại thấy mẩu báo bằng hai ngón tay còn nguyên cái đoạn ngày 28-5.

Từ hôm đó tôi toàn gánh thùng không.Anh cán bộ sĩ quan ngồi trong bóng râm đời nào ra nắng mà chúi đầu thùng phân kiểm tra. Tôi đi qua cứ còng cái lưng ra vẻ nặng nhọc. Được vài hôm như thế thì bị lộ. Thì ra cái thùng nặng nó trĩu đòn gánh, dù tôi đi qua chỗ anh ta đứng có cố tình cầm móc xích vít xuống ra vẻ đi nữa thì hai cái thùng và chiếc đòn gánh nó cũng không thể giống thật. Anh sĩ quan gọi tôi lại kiểm tra, khi nhìn thấy hai cái thùng không, anh e hèm.

- Thằng này được, mày qua mặt tao bao nhiêu, đã thế tao gia hạn cho mày thêm 15 ngày nữa.

Tôi nói.

- Anh cho em nói vài lời được không ạ.

Anh sĩ quan gật đầu. Tôi nói.

- Anh ạ, mấy thằng kia kỷ luật chỉ có hạn 3 ngày, thằng 5 ngày là hết. Còn em anh thấy đó, không kể anh gia hạn 15 ngày thì hạn kỷ luật của em cũng cả tháng nữa chưa hết rồi. Trong vòng hơn một tháng đó em vừa thi hành kỷ luật lại vừa phạm kỷ luật. Đơn giản là em bị kỷ luật liên miên, thì mệt, làm sao gấp chăn vuông, lau súng tốt. Mà cái tội gấp chăn, lau súng không tốt mỗi tội là 3 ngày. Lại còn trốn đơn vị ra đường nữa, làm sao trong cả một tháng lại không có lần trèo tường ra mua bán gì. Cái đó là sự thật. Rồi tội cứ chồng chất tội, đến giờ em cũng chán chả gấp chăn, chả lau súng, thích em lại trèo tường ra ngoài. Toàn tội vặt , cứ cộng vào em chịu được tất. Giờ mà được nghỉ trưa em cũng chả ngủ được, khổ quen rồi.

Anh sĩ quan nheo mắt gật gù.

- Thế là mày có ý xin tao bớt cho 15 ngày.?

Tôi lắc đầu.

- Nếu xin 15 ngày em không xin, đằng nào cũng thế, em nói rồi, trong vòng hạn cũ 1 tháng kia thì em lại tiếp tục vi phạm và tiếp tục kỷ luật thôi.

Anh sĩ quan gằn giọng.

- Mày muốn gánh thùng không thế này qua mặt tao.?

Tôi từ tốn nói.

- Thùng có hay không chẳng quan trọng, vì ruộng rau đâu cần nhiều phân quá. Hình thức kỷ luật là cho thấy người vi phạm đang bị kỷ luật. Chứ đâu phải chuyện ruộng rau cần phân. Em gánh thùng không đi lại như thế này cũng là chịu kỷ luật rồi. Đổ nhiều phân quá chết rau chứ ích gì. Anh đã cho em nói thì em xin nói thế này. Anh bỏ tất tội cho em luôn, em hứa không vi phạm gì nữa. Chứ thời hạn kỷ luật của em giờ dài đến mức em quen với nó, em chịu đựng được, em vẫn vi phạm thêm chả sợ gì nữa. Vì em coi như đời em là đời kỷ luật, giờ có sửa cũng chả làm gì.

Anh cán bộ ngẫm nghĩ, tôi bồi thêm.

- Mà em thi hành kỷ luật dài, anh lại phải đứng trông em dài, cả hai anh em mình hành nhau. Giờ anh tuyên bố bỏ qua tất, em cũng chấp hành nghiêm chỉnh nội quy, điều lệ, điêu lệnh… anh cũng được cấp trên nói là có phương pháp giáo dục. Kéo dài mãi như thế này chả đi vào đâu, em nói thật là em cũng quen kỷ luật rồi. Mình em đã đành, vì kéo thêm anh phải trông nên chỗ anh em , em nói tình cảm xin anh thế.

Anh cán bộ chỉ huy ngẫm nghĩ một vài phút, anh ta tặc lưỡi.

- Thôi tao tin mày một lần xem sao.
 
2. Đi Bộ Đội ( phần 2 )

Tôi không vi phạm gì mấy cái vụ lặt vặt nữa. Ở đơn vị tôi có anh Giàn người Hải Dương là chính trị viên đại đội. Quê gốc tôi từ ba đời trước ở Hưng Yên. Có lần Hưng Yên và Hải Dương gộp với nhau làm một tỉnh. Gọi là Hải Hưng, thời ấy lâu lắm rồi khi các anh tôi mới sinh, bởi bố tôi đặt tên hai anh tôi như vậy để nhớ quê hương. Nhưng ở Việt Nam hay có tật nhận đồng hương, đồng hương chỉ cần có dính dáng tí cũng là đồng hương. Tôi và anh Giàn nhận nhau là đồng hương một phần dây mơ, rễ má là vậy. Một phần tôi là thằng hay có trò nghịch oái ăm nhất đại đội, cãi lý cũng vào hàng đầu. Vì là chính trị viên đại đội anh Giàn cũng dây dưa với tôi một phần vì nhiệm vụ của anh. Chính trị viên đại đội Giàn đẹp trai, cười tươi và hiền. Chưa thấy anh nặng lời với lính, thậm chí đến phiên anh trực chỉ huy đại đội, thằng lính nào vi phạm anh cũng xử lý nhẹ hơn đại đội trưởng hay đại đội phó quân sự.

Vậy tôi có ô dù, nhưng tính tôi lạ lùng là không có ô dù có khi tôi còn phá phách. Có ô dù lại giữ gìn, vì không muốn phiền ô dù của mình. Sợ mang tiếng là lợi dụng tình cảm rồi này nọ. Bỗng nhiên tôi ngoan, bọn trung đội tôi cũng thấy làm lạ.

Một tối đến phiên tôi gác ngoài bốt điện của trung đoàn, tít ngoài phố. Bốt điện thì ai trộm cắp hay phá hoại làm gì. Người ta cứ làm cao như là gác mục tiêu quan trọng, nhưng cũng phải có mục tiêu để lính tập canh gác chứ. Tôi vác súng AK ( súng làm quái gì có đạn ) gác một mình, ngắm gái qua lại. Tiền không có , đói meo , thèm thuốc. Cứ vạ vật mong hết phiên người khác ra thay. Buồn ngủ díp cả mắt mà không dám chui vào thềm bốt điện ngủ sợ chỉ huy đi kiểm tra bắt gặp. Đến 10 giờ thì hết ca, tôi uể oải vác súng đi bộ hơn một cây về đơn vị.

Đến giữa sân tôi thấy một tốp lính vẫn đứng dưới ánh đèn đỏ mờ mờ, lại gần tôi mới nhận ra trung đội mình. Họ đang đứng vì bị kỷ luật. Thế là tôi không được ngủ, tôi ngồi phịch trước hàng lính đang đứng im lìm nhẫn nhục, tất cả chúng tôi chờ đợi chỉ huy cho về phòng ngủ. Nhưng chỉ huy chúng tôi ở trong phòng đóng kín cửa xem Wordcup90, chốc có tiếng hò reo vọng ra. Dường như họ đã quên chúng tôi. Tôi ngồi vò đầu , bứt tai sốt ruột chờ, đám đồng đội tôi chốc lại đổi chân, có người ngủ đứng. Mấy chục con người chẳng ai nói gì cả, cứ chống súng xuống đất, chân trụ, chân nghỉ mà gà gật. Đêm sương bắt đầu đọng trên thép súng thành giọt nhỏ. Thoảng có người ngủ gật suýt làm rơi súng hoặc mất đà suýt ngã.

Tôi bắt đầu ngứa chân tay, ngồi mãi cũng chán, đứng dậy đi loanh quanh. Tôi để súng dưới đất gác trên cái mũ, chắp hai tay sau đít tôi đi trước hàng quân. Đi hết đầu này lại vòng lại đầu kia, vừa đi vừa cúi đầu, chốc lại thở dài, chốc lại chép miệng. Đám đồng đội tôi thấy vậy, nhiều đứa đã tỉnh táo lại, họ biết tôi sắp làm gì đó. Tôi hỏi.

- Làm sao riêng trung đội mình bị phạt thế.?

Đám đồng bọn (trong đồng đội chung thì có vài thằng chơi thân gọi là đồng bọn) tôi kể. Đại khái khi điểm danh xong, đến phần dặn dò ưu khuyết điểm trong ngày. Đồng chí đại trưởng hỏi.

- Từ giờ các đồng chí có thế không?

Đằng đầu nghe rõ đồng chí ấy cảnh cáo việc leo tường, lên đồng thành ”không ạ ”. Trung đội tôi đăng sau, toàn tân binh đang tuổi ăn , tuổi ngủ. Đếm tầm ấy gà gật mong sao giải tán nhanh để đặt lưng. Nghe gà nghe vịt thế nào tưởng đại trưởng bảo nhất trí cái gì đó không, cả bọn đáp ”có ạ”.

Quá ngán ngẩm vì một điều không đâu, lính cứ phản xạ thế, có và không. Chung quy tại mệt quá, chả tập trung chứ có phải chống đối gì đâu. Tôi ngồi trên cái mũ, súng ôm vào lòng. Nghĩ lát tôi bắt đầu ngứa mồm nói. Đầu tiên tôi ngứa chân tay, loay hoay một lúc là tôi ngứa mồm. Các cụ bảo lỡ chân tay thì đỡ được, lỡ mồm khó mà đỡ được. Tôi còn trẻ, chả nghĩ được nhiều. Tôi mở miệng diễn thuyết một hồi. Đầu tiên tôi kể chúng ta là con người, đi lính đây là nghĩa vụ, ở nhà cha mẹ chúng ta không hành hạ chúng ta, giờ vào đây cơm ăn thì đói, tập tành khổ cực chúng ta đã gắng chịu…..thế nhưng cái chuyện này là nhầm lẫn nhỏ. Nhưng họ thể hiện quyền uy mà hành hạ chúng ta. Họ chả phải máu mủ gì với mình, họ hành hạ vì họ thấy thế là họ hạnh phúc. Giờ họ xem bóng đá, đêm nay đá liên tiếp mấy trận. Họ quên chúng ta đã cả ngày mệt mỏi, đói khát đang phải đứng đây. Kỷ luật chúng ta vì một điều nhầm lẫn vô thức đã là đáng trách, nhưng mà đưa hình thức kỷ luật xong họ mải vui quên béng chúng ta mà là điều khiên chúng ta phải nghĩ.

Đám quân bắt đầu lao xao, nhiều câu chửi thề, nhiều ý kiến hậm hực.

Tôi nói tiếp.

Giờ tao không liên quan gì, không bị kỷ luật như chúng mày. Nhưng tao thấy thế này quá bất công. Anh em mình đã thế bỏ về nhà hết, bỏ đông thế này họ chả dám làm gì đâu. Vài thằng bỏ mới chết.

Tiếng bàn bạc rộn lên, thằng đồng ý, thằng ngần ngừ. Tôi bảo.

- Thằng nào bỏ về thì về, thằng nào không về thì cứ đứng đây đến sáng mai. Giờ tao đi cất súng tao về nhà xem bóng đá đây.( Đơn vị chúng tôi không xa nhà lắm, thằng nào nhà xa nhất cũng chỉ cách đơn vị 50 cây.) Thằng nào nhà xa thì dạt về thằng nhà gần đêm nay, mai về nhà đỡ mệt.

Lúc tôi vào cất súng, hơn chục thằng bỏ đội ngũ vào cất theo. Tốp đầu tôi đi cùng có 7 thằng, tốp sau hơn 10 thằng. Còn lại hai mươi thằng vẫn đứng.

Nửa đêm tầm khoảng 3 giờ sáng, lúc bọn tôi đang ngủ ở nhà thằng Ái phố Khâm Thiên. Trung đội trưởng gõ cửa. Chúng tôi bị lùa lên xe ô tô về đơn vị.Trở lại đơn vị thấy các chỉ huy lớn nhỏ đứng đó hết, chẳng vị nào nặng lời, họ bảo chúng tôi đi ngủ. Gần sáng thì xe đơn vị đưa nốt đám lính bỏ trốn về không sót thằng nào. Hóa ra hai mươi thằng ở lại sau cũng bỏ về nhà hết sau lúc bọn tôi đi. Cả ngày hôm đấy chúng tôi chờ đợi thấp thỏm xem bị kỷ luật gì không, họp hành kỷ luật gì không. Tuyệt nhiên cả ngày chả thấy gì. Nét mặt chúng tôi thằng nào thằng ấy đầy lo âu, ai cũng đoán là tội nặng quá phải chờ cân nhắc kỷ luật.

Tối điểm danh, trung đội tôi vào buồng chuẩn bị chăn màn ngủ, thì đại trưởng vào. Ông bảo trung đội trưởng đóng cửa phòng lại. Đại trưởng đi lại giữa phòng, mặt mũi nghiêm trọng, ông đợi chúng tôi khiếp hãi mới nói.

- Lịch sử cái đơn vị này từ khi thành lập, chưa bao giờ có chuyện đào ngũ một lúc đông như vậy.

Chúng tôi im lặng, cúi đầu. Đại trưởng gằn giọng hỏi.

- Ai đầu têu, ai bỏ về trước, ai xúi mọi người.?

Chúng tôi im lặng, chẳng ai nói gì.

Đại trưởng quát.

- Tôi hỏi ai đầu têu?

Chẳng ai trả lời, chúng tôi cúi đầu và cúi đầu.

Đại trưởng nói.

- Tôi sẽ mời bố mẹ các anh lên đơn vị để nói việc này, trước khi kỷ luật các anh, việc các anh làm là rất nghiêm trọng. Có thể phải đưa ra tòa án binh.

Tôi nói, tôi vừa cất tiếng nói thấy mọi người nhìn tôi như họ trút được gánh nặng. Tôi biết nếu ông chỉ huy hỏi kiểu này thì muôn kiếp chả thằng nào khai ra ai. Vì như thế là phản bội đồng đội. Tôi cũng không muốn kéo dài thêm nếu cứ để ông ấy độc thoại mà không ai trả lời. Tôi thưa.

- Thưa anh, chúng em đều đủ 18 tuổi, đủ tuổi đi lính, đủ tuổi chịu trách nhiệm. Bọn em không còn là học trò nữa mà phải mời bố mẹ chúng em đến đây. Chúng em làm sai, chúng em xin chịu.

Đại đội trưởng bảo tôi bước lên gần ông ta. Tôi tiến lên một cách anh dũng. Thật ra không anh dũng thì cũng phải tiến đến vì sợ. Tôi cố đi cho thật đúng tác phong nhà lính, ưỡn ngực, bẻ hai vai về đằng sau, đầu ngẩng cao, chân bước thẳng hàng.

Thật dại dột khi đi kiểu đó, tôi không ngờ đến gần, bị đại trưởng bất thình lình móc cho hai quả đấm vào mỏ ác. Đang ưỡn ngực, vươn vai thì lãnh đủ, tránh sao kịp. Tôi gập người vì đau, nhưng cố gắng đứng dậy lại tư thế thật nhanh trước mặt vị chỉ huy.

Đại trưởng cười. Ô lúc này ông ta lại cười được. Cả đám lính đang sợ hãi cũng phải bật cười rúc rích. Đại trưởng bảo.

- Tao hỏi thế thôi, chứ biết mày là thằng đầu têu. Tao thử thế đoán thế nào mày cũng thò mặt ra, y rằng vậy. Giờ đi ngủ, mai riêng mày lên gặp tao sau giờ ăn sáng.

Hóa ra chuyện mấy chục thằng bỏ về, làm các cấp chỉ huy sợ xanh mặt. Lúc lùa chúng tôi về hết rồi họ mới thở phào, vì trung đoàn chúng tôi đóng độc lập. Nên chỉ huy trung đoàn họp và quyết định coi như không có vụ này.

Sáng ở phòng chỉ huy đại đội, tôi được uống trà. Hút thuốc ngon. Nghe đại trưởng tâm tình đời lính một hồi. Rồi ông ta dẫn tôi lên trung đoàn mang theo nội vụ cá nhân. Tôi chào anh em vác đồ đi. Họ hỏi đi đâu tôi cũng không biết. Mọi người động viên an ủi tôi cố gắng, mạnh khỏe và bình yên.

Tới trung đoàn, tôi được đại trưởng giao cho cán bộ quân lực. Cán bộ quân lực là người điều động lính từ đơn vị này sang đơn vị khác. Lính chúng tôi cho rằng ông ta hơi nhiều mầu, vì ông có thể điều lính đến chỗ ngon lành như nhà bếp, căng tin, nhà xe, nhà kho, hậu cần, tiếp vụ…những chỗ ăn ngon mà lại nhàn hạ. Nhưng ông cũng điều đi những chỗ khổ nhất như sang đơn vị nào đó ở xa khuất nẻo nơi chó ăn đá gà ăn sỏi.

Cán bộ quân lực bảo tôi đi theo, đến phòng bên cạnh phòng ông. Ông bảo tôi bỏ đồ vào đấy rồi sang phòng ông bên cạnh nói chuyện. Tôi sang thấy ông đang cầm hồ sơ của tôi, ông bảo tôi ngồi xuống rồi nói.

- Tôi thấy chữ cậu đẹp, bảo cậu lên đây làm phụ giúp tôi. Sáng cậu đun nước, đi lên nhà ăn lấy 2 suất ăn, trưa và chiều cũng vậy. Giặt quần áo cho tôi và tôi cần ghi chép gì thì cậu ghi theo tôi dặn. Công việc có thế, không phải tập tành gì vất vả như dưới kia. Tối thì từ 7 có đi đâu đến 9 giờ về thì về. Một thời gian nữa tôi sẽ xếp cậu việc khác.

Thời gian nữa là gì, là một thời gian ngắn sau khi phục vụ cán bộ quân lực, ông bảo tôi về nhà, bao giờ áng chừng đến hạn ra quân thì vào đây lấy giấy ra quân.

Tôi thoát khỏi quân đội trên hình thức sớm nhất, nhưng sau trên giấy tờ cũng sớm hơn các đồng đội cùng lứa.
 
Anh thợ cán cao su


Lúc cầm giấy ra quân về nhà, bố tôi xem tờ giấy đục lỗ nói.

- Có tờ giấy mà 2 chỉ vàng.

Tôi ngạc nhiên hỏi bố vàng nào. Bố tôi mới kể là lúc tôi và các bạn trốn, đơn vị cũng đến nhà tìm. Bố tôi có nói nhỏ ông cán bộ quân lực liệu lo cho tôi. Ông ấy nhận lời. Hôm tôi lên làm phục vụ cho cán bộ quân lực được vài hôm. Ông quân lực đến nhà báo cho bố tôi biết là đã lo tôi như vậy, vài tháng nữa sẽ cho tôi về nhà. Khi nào có giấy ra quân vào lĩnh. Lúc tôi về nhà là bố tôi đưa ông một chỉ vàng, khi ông gọi tôi vào lấy giấy ra quân là đã cầm của bố tôi một chỉ vàng nữa.

Bố tôi kể có biết về chuyện lính về nhà hàng tháng đóng tiền, thỉnh thoảng đến đợt huấn luyện thì vào. Còn khi đi lao động thì hàng tháng đóng tiền được về nhà không phải đi lao động. Thấy cách đóng tiền hàng tháng nó cũng lằng nhằng. Bố tôi làm giá luôn cho gọn với ông quân lực. Tính ra thì cũng rẻ hơn đóng hàng tháng mà đỡ nhiêu khê đi lại.

Tôi xin đi làm ở chỗ cán cao su. Lại làm ban đêm, cái máy cán là hai quả lô bằng sắt to được mô tơ kéo. Chỉ việc nhồi mủ cao su vào cho cán qua cán lại khi mủ cao sủ mềm ra thành từng miếng cao su chưa chín. Trong lúc cán thì đổ hóa chất vào, đủ loại hóa chất và xanh, vàng, đỏ, đen. Cái loại đen là nhiều nhất, lúc đầu mủ cao su màu vàng. Cho cái hóa chất đen đấy vào lát sau cao miếng cao su sống chuyển màu đen. Loại hóa chất đen đấy lại rất nhẹ, nó bay quẩn quanh lô cán. Người ta độn cả bột đá, bột gì nữa cho cao su dôi ra thêm.

Xưởng cán cao su nằm ngoài bãi sông Hồng, mỗi lần làm xong sáng sớm tôi thường xuống xông tắm cho hết bẩn mới về nhà. Ở xưởng cán ra người lúc nào cũng đen nhánh từ đầu đến chân. Tôi nghe kể những người làm bệnh này hay bị ho lao. Một hôm tôi thấy ngứa họng, khạc ra cục đờm đen xịt, nó trôi trên mặt nước sông. Tôi nhìn lạnh người, mấy hôm sau hôm nào tôi cũng ho khạc ra đờm đen kịt hóa chất như vậy. Kéo dài mấy tuần dù đeo khẩu trang kín vẫn bị, đến một sáng tôi làm về tắm táp xong đi ra ăn cháo lòng. Thấy ngoài quán họ kể chuyện ở xưởng cán nọ có người vì làm đêm buồn ngủ cho cả tay vào máy cán, nát đến tận khuỷu tay, may có người nghe tiếng hét vào giật cầu dao máy ngừng mới sống, không nát cả người.

Tôi bỏ làm cán cao su, chuyển sang hấp má phanh và dây cua- roa. Công việc cũng dễ dàng, cắt cao su sống thành hình sợi dây áng vừa với khuân rồi quết nhựa để đắp vải mành bọc quanh. Cho vào khuân, dùng máy ép quay đè chặt khuân xuống. Dưới khuân là cái bếp điện. Đến thời gian đủ chín thì dỡ khuân ra là thành sợi dậy cua roa. Việc này đỡ độc hại và đỡ nguy hiểm hơn cán cao su,lại làm về ban ngày, nhưng tiền được ít hơn.

Tiền tôi kiếm được do đi làm, tôi thường hay mua sách đọc. Lúc này tôi đã xa mái trường lâu, đi làm, lang thang ngoài đường phố, những bạn bè của tôi chẳng đứa nào đọc sách. Đứa làm cửu vạn, đứa đạp xích lô, đứa trộm cắp, cờ bạc, làm thuê này nọ. Việc tôi mua sách về đọc là chuyện ngạc nhiên với đám bạn. Có những lần mấy thằng chúng tôi rủ nhau vào kho vải của một xí nghiệp ăn trộm, khuân được máy súc vải. Bán được khá nhiều tiền, bọn bạn tôi đi đánh bạc và mua sắm quần áo, ăn nhậu. Còn tôi khi chia chác tiền xong , tôi từ chối đi cùng chúng. Mang tiền đi mua sách đọc.


Tôi ham đọc sách không phải bắt đầu vì tính tôi hiếu học hay mê văn chương. Ngày bé mẹ tôi cứ nhờ tôi đọc truyện cho bà nghe, truyện cổ tích là truyện mẹ tôi thích nhất. Tối đến học bài xong, nằm cạnh mẹ tôi hay đọc vài truyện cổ tích cho bà nghe. Đọc mãi từ nhiên thành nghiện con chữ, cứ thế thành thói quen vớ cái gì cũng đọc. Chả hiểu cũng đọc, 12 tuổi tôi đọc chuyện của Dostoevsky, Pautopxky, Gogol…đọc mê mải cám cúi bất cứ lúc nào rảnh. Cứ có tiền là tôi mua sách. Giờ nghĩ lại cầm những trang sách nội dung thơ mộng như Bông Hồng Vàng, Bình Minh Mưa đọc bằng tiền ăn cắp được cũng thấy khôi hài. Nhưng lúc đó thật sự tôi chả bao giờ phân vân , đồng tiền nào cũng là tiền. Khi nào hết tiền chúng tôi lại tính chuyện trộm, lúc thì vào xưởng làm khung xe đạp ăn cắp khung xe. Người ta thấy mất canh chừng kỹ thì chúng tôi chuyển sang bê trộm hàng của bọn buôn đồ cá khô từ Hải Phòng lên. Đám ấy cứ mờ sang là đổ hàng ở chân cầu Chương Dương, chúng tôi rình lúc nhốn nháo xe ô tô đổ hàng xuống là ra tay. Một bao cá khô to bán cũng được ối tiền, đủ bốn thằng chia nhau. Rồi vài lần mất bọn buôn cá khô chuyển địa điểm xuống hàng đi nơi khác. Chúng tôi lại quay sang bê trộm những thùng bánh kẹo của nhóm buôn khác. Khu chúng tôi ở gần cầu Chương Dương, Long Biên gần chợ Đồng Xuân, Bắc Qua , xe chở hàng hóa các tỉnh hay tập trung về khu đó đổ hàng. Không lấy được cái gì giá trị thì bọn tôi ăn trộm cả hoa quả như dứa, dừa, dưa hấu, xoài, mít đúng kiểu hết nạc thì vạc đến xương, méo mó có hơn không, đủ tiền trà thuốc là làm.

Ngày đi làm dây cua roa, tối muộn đi xem có kho hàng, xí nghiệp nào lơi là để trộm. Sáng sớm còn nhập nhoạng đã dậy lượn chỗ chân cầu xem ô tô đổ hàng hóa xuống có cơ hội không để khiêng trộm. Cái trò ăn trộm cũng phải chăm chỉ, kiên trì. Không phải lúc nào cũng có cơ hội, rình rập quan sát bao hôm mới có hôm người ta hở ra. Chỉ tích tắc không ra tay nhanh là hết thời cơ.

Người ta khi mất cắp cứ thắc mắc ” sao bọn trộm tài thế, chỉ loáng cái là mất”. Thực sự bọn trộm không tài, bọn trộm bỏ cả nửa ngày quan sát liên tục để đợi khi nào có cơ hội là tiến hành. Không phải bọn trộm có mặt lúc người ta sơ hở mà đã có mặt từ lúc người ta còn cẩn thận. Bọn trộm kiên trì chờ đợi hàng tiếng đồng hồ, quan sát quy luật. Ví dụ như mỗi lần có tiếng còi xe bên trong xí nghiệp, người gác cổng sẽ bỏ trạm gác chạy ra nhấc cái barie lên. Tên trộm nghe tiếng còi xe thì đi lại gần vờ dừng châm điếu thuốc, người bảo vệ chạy ra nâng cái chắn cổng cho ô tô chở hàng ra chỉ mất có 30 giây đủ để tên trộm len chân vào. Tìm một chỗ ẩn náu đợi đến đêm hành động.

Nhiều năm sau bị triệu tập đến cơ quan an ninh điều tra, nghe hỏi liên miên đủ thứ. Một lần châm điếu thuốc , thấy anh an ninh cúi xuống tìm tờ giấy trong đống hồ sơ, bỗng nhiên tôi nhớ đến cảnh người bảo vệ cúi xuống nâng cái barie. Tôi bật cười thầm, nghĩ chính những người an ninh họ cũng cần mẫn thăm dò, quan sát, rình rập những người mà họ gọi là đối tượng. Y như chúng tôi năm xưa ngồi kiên nhẫn từ xa quan sát ” đối tượng” là người bảo vệ xí nghiệp. Tôi nghĩ đến những người an ninh theo dõi tôi trên đường đi, ngoài cửa nhà, và cả những người âm thầm ngồi trong phòng lạnh mở máy tính vào xem tôi viết những gì, chụp hình lại, in ra , đánh dâu, đọc đi đọc lại tìm chỗ để kết tội. Rồi họ lấy bút xanh đánh dầu, lấy bút bi viết bên lề ghi chú điều 88, điều 254. Thật hài hước là có ngày tôi lại giống người gác cổng xí nghiệp năm xưa mà chúng tôi đã rình rập ông ta sơ hở. Còn cơ quan công an lại là những người rình rập. Phải nói kinh nghiệm rình rập trộm cắp hồi xưa giúp tôi rất nhiều trong việc đề phòng, cẩn thận hay cân nhắc kỹ khi làm gì với cơ quan công an.

Chủ cơ sở làm dây cua roa có một cậu em rất ngoan, cậu em hơn tôi chút tuổi. Cậu ta sống lành mạnh và chăm chỉ. Lúc nào cậu cũng sôi nổi, tràn trề sức sống, đẹp trai , cao to, tham gia hoạt động địa phương, làm bí thư đoàn phường. Tôi đang làm ở đó yên ổn, bỗng nhiên một chiều thấy cả nhà họ khóc um lên. Thì ra cậu mượn được cái xe máy, đèo bạn gái đi chơi lao thẳng vào đằng sau xe tải. Bạn gái cậu ngồi sau bị ngã xuống đường gãy tay. Còn cậu bị đạp đầu mạnh vào đít thùng xe tải, vỡ xương sọ qua đời luôn. Nhà họ ngừng sản xuất để lo ma chay cho cậu em.

Cuộc đời thật éo le. Người như cậu ấy, hy vọng của bao nhiêu người từ gia đình, xã hội. Đi đâu cũng được quý mến thì chết một cách lãng xẹt. Trong khi tôi trộm cắp, đòi nợ thuê, chém thuê tội lỗi đầy người lại sống nhăn răng, chả biết sống sau này làm gì cho cuộc đời. Tôi thấy tương lai tôi mịt mù thăm thẳm ở đáy xã hội, nhiều khi nhìn cậu ấy cầm giấy tờ công tác xã hội, đoàn thể thấy chạnh lòng cho cậu ta. Tôi sờ đầu mình gãi cái vết sẹo bị dao chém, xoa cổ họng sờ cái sẹo cũng bị dao chém sượt qua….con người chắc có số phận. Lúc ấy tôi láng máng tin rằng con người ta sinh ra có những số mệnh của họ.

Cậu em mất đi, gia đình ấy làm ăn chệch choạc chắc do đau buồn. Tôi nghỉ việc loanh quanh theo đám anh chị bến bãi, trộm cắp, cờ bạc bịp. Hàng ngày lang thang ngoài đường với bọn ăn cắp ngày, đêm lang thang với bọn ăn cắp đêm. Tôi không trộm vặt, tôi chỉ lấy kho hàng và bọn buôn chuyến đánh cả xe ô tô tải hàng. Bọn đấy giàu lấy của nó một ít chả ăn thua với nó. Có thằng mất của, sáng hôm sau nó đứng nhìn nhà kho nhếch mép cười khen bọn trộm giỏi. Trộm vặt của những người khó, họ mất của khóc nức nở tội lắm. Tôi không muốn ăn cắp của người khó. Tính tôi vẫn dở hơi bởi ảnh hưởng của những câu chuyển cổ tích hồi bé đọc cho mẹ nghe.

 
Porsche911Targa:
Anh thợ cán cao su


Lúc cầm giấy ra quân về nhà, bố tôi xem tờ giấy đục lỗ nói.

- Có tờ giấy mà 2 chỉ vàng.

Tôi ngạc nhiên hỏi bố vàng nào. Bố tôi mới kể là lúc tôi và các bạn trốn, đơn vị cũng đến nhà tìm. Bố tôi có nói nhỏ ông cán bộ quân lực liệu lo cho tôi. Ông ấy nhận lời. Hôm tôi lên làm phục vụ cho cán bộ quân lực được vài hôm. Ông quân lực đến nhà báo cho bố tôi biết là đã lo tôi như vậy, vài tháng nữa sẽ cho tôi về nhà. Khi nào có giấy ra quân vào lĩnh. Lúc tôi về nhà là bố tôi đưa ông một chỉ vàng, khi ông gọi tôi vào lấy giấy ra quân là đã cầm của bố tôi một chỉ vàng nữa.

Bố tôi kể có biết về chuyện lính về nhà hàng tháng đóng tiền, thỉnh thoảng đến đợt huấn luyện thì vào. Còn khi đi lao động thì hàng tháng đóng tiền được về nhà không phải đi lao động. Thấy cách đóng tiền hàng tháng nó cũng lằng nhằng. Bố tôi làm giá luôn cho gọn với ông quân lực. Tính ra thì cũng rẻ hơn đóng hàng tháng mà đỡ nhiêu khê đi lại.

Tôi xin đi làm ở chỗ cán cao su. Lại làm ban đêm, cái máy cán là hai quả lô bằng sắt to được mô tơ kéo. Chỉ việc nhồi mủ cao su vào cho cán qua cán lại khi mủ cao sủ mềm ra thành từng miếng cao su chưa chín. Trong lúc cán thì đổ hóa chất vào, đủ loại hóa chất và xanh, vàng, đỏ, đen. Cái loại đen là nhiều nhất, lúc đầu mủ cao su màu vàng. Cho cái hóa chất đen đấy vào lát sau cao miếng cao su sống chuyển màu đen. Loại hóa chất đen đấy lại rất nhẹ, nó bay quẩn quanh lô cán. Người ta độn cả bột đá, bột gì nữa cho cao su dôi ra thêm.

Xưởng cán cao su nằm ngoài bãi sông Hồng, mỗi lần làm xong sáng sớm tôi thường xuống xông tắm cho hết bẩn mới về nhà. Ở xưởng cán ra người lúc nào cũng đen nhánh từ đầu đến chân. Tôi nghe kể những người làm bệnh này hay bị ho lao. Một hôm tôi thấy ngứa họng, khạc ra cục đờm đen xịt, nó trôi trên mặt nước sông. Tôi nhìn lạnh người, mấy hôm sau hôm nào tôi cũng ho khạc ra đờm đen kịt hóa chất như vậy. Kéo dài mấy tuần dù đeo khẩu trang kín vẫn bị, đến một sáng tôi làm về tắm táp xong đi ra ăn cháo lòng. Thấy ngoài quán họ kể chuyện ở xưởng cán nọ có người vì làm đêm buồn ngủ cho cả tay vào máy cán, nát đến tận khuỷu tay, may có người nghe tiếng hét vào giật cầu dao máy ngừng mới sống, không nát cả người.

Tôi bỏ làm cán cao su, chuyển sang hấp má phanh và dây cua- roa. Công việc cũng dễ dàng, cắt cao su sống thành hình sợi dây áng vừa với khuân rồi quết nhựa để đắp vải mành bọc quanh. Cho vào khuân, dùng máy ép quay đè chặt khuân xuống. Dưới khuân là cái bếp điện. Đến thời gian đủ chín thì dỡ khuân ra là thành sợi dậy cua roa. Việc này đỡ độc hại và đỡ nguy hiểm hơn cán cao su,lại làm về ban ngày, nhưng tiền được ít hơn.

Tiền tôi kiếm được do đi làm, tôi thường hay mua sách đọc. Lúc này tôi đã xa mái trường lâu, đi làm, lang thang ngoài đường phố, những bạn bè của tôi chẳng đứa nào đọc sách. Đứa làm cửu vạn, đứa đạp xích lô, đứa trộm cắp, cờ bạc, làm thuê này nọ. Việc tôi mua sách về đọc là chuyện ngạc nhiên với đám bạn. Có những lần mấy thằng chúng tôi rủ nhau vào kho vải của một xí nghiệp ăn trộm, khuân được máy súc vải. Bán được khá nhiều tiền, bọn bạn tôi đi đánh bạc và mua sắm quần áo, ăn nhậu. Còn tôi khi chia chác tiền xong , tôi từ chối đi cùng chúng. Mang tiền đi mua sách đọc.


Tôi ham đọc sách không phải bắt đầu vì tính tôi hiếu học hay mê văn chương. Ngày bé mẹ tôi cứ nhờ tôi đọc truyện cho bà nghe, truyện cổ tích là truyện mẹ tôi thích nhất. Tối đến học bài xong, nằm cạnh mẹ tôi hay đọc vài truyện cổ tích cho bà nghe. Đọc mãi từ nhiên thành nghiện con chữ, cứ thế thành thói quen vớ cái gì cũng đọc. Chả hiểu cũng đọc, 12 tuổi tôi đọc chuyện của Dostoevsky, Pautopxky, Gogol…đọc mê mải cám cúi bất cứ lúc nào rảnh. Cứ có tiền là tôi mua sách. Giờ nghĩ lại cầm những trang sách nội dung thơ mộng như Bông Hồng Vàng, Bình Minh Mưa đọc bằng tiền ăn cắp được cũng thấy khôi hài. Nhưng lúc đó thật sự tôi chả bao giờ phân vân , đồng tiền nào cũng là tiền. Khi nào hết tiền chúng tôi lại tính chuyện trộm, lúc thì vào xưởng làm khung xe đạp ăn cắp khung xe. Người ta thấy mất canh chừng kỹ thì chúng tôi chuyển sang bê trộm hàng của bọn buôn đồ cá khô từ Hải Phòng lên. Đám ấy cứ mờ sang là đổ hàng ở chân cầu Chương Dương, chúng tôi rình lúc nhốn nháo xe ô tô đổ hàng xuống là ra tay. Một bao cá khô to bán cũng được ối tiền, đủ bốn thằng chia nhau. Rồi vài lần mất bọn buôn cá khô chuyển địa điểm xuống hàng đi nơi khác. Chúng tôi lại quay sang bê trộm những thùng bánh kẹo của nhóm buôn khác. Khu chúng tôi ở gần cầu Chương Dương, Long Biên gần chợ Đồng Xuân, Bắc Qua , xe chở hàng hóa các tỉnh hay tập trung về khu đó đổ hàng. Không lấy được cái gì giá trị thì bọn tôi ăn trộm cả hoa quả như dứa, dừa, dưa hấu, xoài, mít đúng kiểu hết nạc thì vạc đến xương, méo mó có hơn không, đủ tiền trà thuốc là làm.

Ngày đi làm dây cua roa, tối muộn đi xem có kho hàng, xí nghiệp nào lơi là để trộm. Sáng sớm còn nhập nhoạng đã dậy lượn chỗ chân cầu xem ô tô đổ hàng hóa xuống có cơ hội không để khiêng trộm. Cái trò ăn trộm cũng phải chăm chỉ, kiên trì. Không phải lúc nào cũng có cơ hội, rình rập quan sát bao hôm mới có hôm người ta hở ra. Chỉ tích tắc không ra tay nhanh là hết thời cơ.

Người ta khi mất cắp cứ thắc mắc ” sao bọn trộm tài thế, chỉ loáng cái là mất”. Thực sự bọn trộm không tài, bọn trộm bỏ cả nửa ngày quan sát liên tục để đợi khi nào có cơ hội là tiến hành. Không phải bọn trộm có mặt lúc người ta sơ hở mà đã có mặt từ lúc người ta còn cẩn thận. Bọn trộm kiên trì chờ đợi hàng tiếng đồng hồ, quan sát quy luật. Ví dụ như mỗi lần có tiếng còi xe bên trong xí nghiệp, người gác cổng sẽ bỏ trạm gác chạy ra nhấc cái barie lên. Tên trộm nghe tiếng còi xe thì đi lại gần vờ dừng châm điếu thuốc, người bảo vệ chạy ra nâng cái chắn cổng cho ô tô chở hàng ra chỉ mất có 30 giây đủ để tên trộm len chân vào. Tìm một chỗ ẩn náu đợi đến đêm hành động.

Nhiều năm sau bị triệu tập đến cơ quan an ninh điều tra, nghe hỏi liên miên đủ thứ. Một lần châm điếu thuốc , thấy anh an ninh cúi xuống tìm tờ giấy trong đống hồ sơ, bỗng nhiên tôi nhớ đến cảnh người bảo vệ cúi xuống nâng cái barie. Tôi bật cười thầm, nghĩ chính những người an ninh họ cũng cần mẫn thăm dò, quan sát, rình rập những người mà họ gọi là đối tượng. Y như chúng tôi năm xưa ngồi kiên nhẫn từ xa quan sát ” đối tượng” là người bảo vệ xí nghiệp. Tôi nghĩ đến những người an ninh theo dõi tôi trên đường đi, ngoài cửa nhà, và cả những người âm thầm ngồi trong phòng lạnh mở máy tính vào xem tôi viết những gì, chụp hình lại, in ra , đánh dâu, đọc đi đọc lại tìm chỗ để kết tội. Rồi họ lấy bút xanh đánh dầu, lấy bút bi viết bên lề ghi chú điều 88, điều 254. Thật hài hước là có ngày tôi lại giống người gác cổng xí nghiệp năm xưa mà chúng tôi đã rình rập ông ta sơ hở. Còn cơ quan công an lại là những người rình rập. Phải nói kinh nghiệm rình rập trộm cắp hồi xưa giúp tôi rất nhiều trong việc đề phòng, cẩn thận hay cân nhắc kỹ khi làm gì với cơ quan công an.

Chủ cơ sở làm dây cua roa có một cậu em rất ngoan, cậu em hơn tôi chút tuổi. Cậu ta sống lành mạnh và chăm chỉ. Lúc nào cậu cũng sôi nổi, tràn trề sức sống, đẹp trai , cao to, tham gia hoạt động địa phương, làm bí thư đoàn phường. Tôi đang làm ở đó yên ổn, bỗng nhiên một chiều thấy cả nhà họ khóc um lên. Thì ra cậu mượn được cái xe máy, đèo bạn gái đi chơi lao thẳng vào đằng sau xe tải. Bạn gái cậu ngồi sau bị ngã xuống đường gãy tay. Còn cậu bị đạp đầu mạnh vào đít thùng xe tải, vỡ xương sọ qua đời luôn. Nhà họ ngừng sản xuất để lo ma chay cho cậu em.

Cuộc đời thật éo le. Người như cậu ấy, hy vọng của bao nhiêu người từ gia đình, xã hội. Đi đâu cũng được quý mến thì chết một cách lãng xẹt. Trong khi tôi trộm cắp, đòi nợ thuê, chém thuê tội lỗi đầy người lại sống nhăn răng, chả biết sống sau này làm gì cho cuộc đời. Tôi thấy tương lai tôi mịt mù thăm thẳm ở đáy xã hội, nhiều khi nhìn cậu ấy cầm giấy tờ công tác xã hội, đoàn thể thấy chạnh lòng cho cậu ta. Tôi sờ đầu mình gãi cái vết sẹo bị dao chém, xoa cổ họng sờ cái sẹo cũng bị dao chém sượt qua….con người chắc có số phận. Lúc ấy tôi láng máng tin rằng con người ta sinh ra có những số mệnh của họ.

Cậu em mất đi, gia đình ấy làm ăn chệch choạc chắc do đau buồn. Tôi nghỉ việc loanh quanh theo đám anh chị bến bãi, trộm cắp, cờ bạc bịp. Hàng ngày lang thang ngoài đường với bọn ăn cắp ngày, đêm lang thang với bọn ăn cắp đêm. Tôi không trộm vặt, tôi chỉ lấy kho hàng và bọn buôn chuyến đánh cả xe ô tô tải hàng. Bọn đấy giàu lấy của nó một ít chả ăn thua với nó. Có thằng mất của, sáng hôm sau nó đứng nhìn nhà kho nhếch mép cười khen bọn trộm giỏi. Trộm vặt của những người khó, họ mất của khóc nức nở tội lắm. Tôi không muốn ăn cắp của người khó. Tính tôi vẫn dở hơi bởi ảnh hưởng của những câu chuyển cổ tích hồi bé đọc cho mẹ nghe.
Bấm để mở rộng...
Muốn đọc tiếp thì follow ở đâu đấy tml?
 
ludoansoi113:
Muốn đọc tiếp thì follow ở đâu đấy tml?
Bấm để mở rộng...
Trước những bài này trên Fb của Hiếu Gió nhưng do bị An ninh phá fb nhiều quá nên lập cái mới mấy chục lần rồi . Đợt này ông í bắt đầu copy lại những đoạn văn này lên fb rồi.
 
Tí Hớn đi học


Mùa hè năm 2014, Tí Hớn nghỉ hè sang thăm bố. Khi hai bố con tôi đang đi trên hè đường ở một con phố vắng. Tí Hớn hỏi.

- Bố có định ở đây không.?

Tôi không biết trả lời sao, tôi hỏi sao con hỏi vậy. Tí Hớn nói.

- Nếu bố ở đây, con cũng được ở đây, con sẽ có một cái xe đạp và đi ở phố này. Ở đây thanh bình, sáng ra chim hót, đi xe đạp ở đường phố này không sợ như ở Việt Nam.

Cuối năm đó Tí Hớn trở lại nước Đức, cậu sang ở với tôi theo diện ăn theo học bổng của bố. Tấm visa của tôi là điều khó hiểu ngay với cả những người ở sở ngoại kiều và cảnh sát Đức, hải quan Đức. Mỗi tấm visa ở đây đều có ký hiệu riêng để người kiểm tra biết được người đó ở nước Đức theo dạng gì. Ở sở ngoại kiều có nhiều bộ phận họ tiếp nhận hồ sơ gia hạn cho người ở Đức, 4 lần tôi gia hạn visa, lần nào cũng xảy ra cãi nhau giữa những người ở sở ngoại kiều với nhau, chỉ quanh mỗi việc ai là bộ phận chịu trách nhiệm cấp visa cho tôi. Bộ phận phụ trách sinh viên, di dân, việc làm....cứ đùn đẩy nhau nhưng rồi cũng có một bộ phận cấp với lời càu nhàu là lẽ ra ở chỗ kia chứ không phải họ làm việc này.

Đã sang năm thứ tư tôi ở nước Đức này, visa lại đến năm sau, tức năm 2017.


Tí Hớn nhanh chóng đã trở lại tốp đầu trong những học sinh giỏi, cậu sang đây học chậm một năm, chả biết một tẹo tiếng Đức nào. Giờ thì cậu liên tục được nhà trường khuyên phải lên lớp 6 học. Danh tiếng học giỏi của cậu không chỉ trong lớp, mà còn đến các lớp bên cạnh. Mặc dù cậu chỉ thấy cậu chơi là nhiều. Năm học vừa rồi tất cả các môn cậu đều được điểm xuất sắc, duy môn nhạc cậu được điểm 2 ( điểm 1 ở Đức là cao nhất).

Thật oái ăm, ở Việt Nam, môn nhạc là môn cô giáo khen ngợi cậu là năng khiếu nhất và cậu đi học thêm về nhạc. 7 tuổi cậu có thể ngồi piano chơi những bản thông thường như Thư Gửi Elly, Jingle Bells...và trong lớp nhạc ở Việt Nam cậu học có một nửa chừng đã hiểu bài.

Sang đến đây cậu bị một vố nhớ đời, cái mà cậu tưởng giỏi nhất lại là cái khiến cậu đau nhất. Ở Việt Nam người ta dạy cho cậu nốt nhạc trong bài như kiểu thuộc lòng, thuộc phím đàn, và khi thuộc thì cậu cứ thế mà táng bàn phím thành bản nhạc và chỉ cần có trí nhớ là cậu thành giỏi giang. Còn ở đây bị cấm sờ vào đàn, học nhạc ở Đức là cậu tự cầm cốc, thìa hay cái thước kẻ gõ thành nhịp nào đó mà cậu thích, thành giai điệu, thành những âm thanh....vì quá xa lạ với cách học này, cậu rất bực bội và chỉ được điểm 2. Nhưng cậu chống chế lẽ ra cậu được điểm 1, tại vì có những giai điệu phải ba bạn cùng nhau thực hiện, bạn J không chịu làm nên cả nhóm bị điểm chia ra như vậy. Thật phức tạp, ở Đức dạy nhạc đã khác rồi, lại còn bắt cả tốp làm chung và chịu trách nhiệm với nhau. Cậu và cậu bạn còn lại chỉ còn cách chơi thân với J hơn ngoài thời gian học, để có gắn kết với nhau. Có lẽ vì thế cậu được điểm cao trong cái môn đại loại như là có trách nhiệm với mọi người.

Hoá ra lằng nhằng cái này lại ra cái kia, bố cậu chỉ nghe một bác giải thích cái điểm cao môn trách nhiệm với mọi người, tinh thần trong cái chung là môn rất quan trọng ở Đức. Cũng chả biết môn đó là thế nào, ở Việt Nam bố cậu học chỉ có hạnh kiểm cá nhân tốt, khá, trung bình, kém...mà bố cậu thì chưa bao giờ được mức khá cả.

Ở Việt Nam bố mẹ cậu luôn phải ngóng tình hình ở trường, thái độ cô giáo, nhà trường có chính sách hoặc chủ trương gì. Thật mệt là ở Việt Nam giáo viên và nhà trường liên tục có thông báo đề nghị này nọ, nếu chậm trễ thực thi. đứa con của mình sẽ đi học về trong nước mắt vì bị giáo viên bêu ra giữa lớp do bố mẹ chưa đáp ứng thông báo này, thông báo kia của nhà trường.

Ở đây thì không, hầu như bố cậu chả biết cậu đến trường làm gì, học gì, nhà trường ra thông báo gì. Sáng cậu dậy tự lấy đồ ăn sáng, lấy đồ ăn trưa và rót nước cho vào cặp, đi đến chiều về. Không thấy thông báo nhà trường đóng tiền này, nộp tiền kia bao giờ cả.

Tí Hớn ở Việt Nam đi học, xếp hạng học giỏi thứ 6 hay thứ bảy trong lớp. Trước cậu là con của giáo viên lớp A, con của ban phụ huynh, con của cán bộ trên sở....cậu xếp xa tít tắp như vậy. Nhưng lúc nhà trường cử di học thi học sinh giỏi ở quận thì ở lớp mỗi mình cậu được đi. Lúc đó cậu về nhoẻn miệng cười rất ý nhị nói với bố.

- Buồn cười bố nhỉ, các bạn ở lớp xếp hạng giỏi hơn con, toàn được cô giáo khen, mà con lại được đi thi chứ không phải các bạn.

Ở Đức không có con ai sẽ được ưu tiên cả, chỉ có học sinh nào học giỏi và hoà đồng, thân ái và có trách nhiệm với các bạn khác là được quý mến và khen ngợi. Bạn nào học không giỏi, khó tính với bạn bè thì những bạn được khen kia phải chơi thân và động viên bạn mình học giỏi và quan tâm đến mọi người.

Tuần trước Tí Hớn đi học về, cậu cất cặp và nói rất khoát.

- Hôm nay con ra quán ăn với các bạn, các bạn chờ con ngoài quán rồi.

Sự quả quyết như việc nó phải thế của cậu khiến không ai dám hỏi. Cậu lấy tiền của cậu ra 10 euro và đi.

Đến tối cậu về, bố mới hỏi vì sao. Cậu kể.

- Hôm nay ở lớp con bầu cử cho trẻ em, thấy giáo giới thiệu các đảng ở Đức, lời hứa của mỗi đảng và mình thích đảng nào bầu đảng đó. Có một đảng họ bảo họ lấy thuế cao, nhưng tiền thì sẽ dành cho những người có thu nhập thấp hay thất nghiệp. Con bầu cho đảng đó. Sau bầu cử ở lớp thầy giáo nói các bạn nên gặp nhau và nói lý do vì sao mình bầu cho đảng nào, thuyết phục các bạn khác nghe theo. Nên chúng con ra quán ăn để bàn tiếp chuyện này.

Cậu ngừng lại một lát rồi hỏi.

- Ở Việt Nam mình có một đảng thôi bố nhỉ ? Một đảng thì bầu cái gì cơ chứ.

Bố hỏi.

- Con có muốn về Việt Nam không.?

Cậu lắc đầu dứt khoát.

- Không, bố về thì về, con ở đây học thích hơn.

Nếu Tí Hớn học ở đây đến hết trung học , tiếng Đức của cậu như người bản xứ đã đành, tiếng Anh của cậu cũng tốt gần như vậy. Nếu cậu duy trì mức học tập khá và giỏi không cần quá xuất sắc...thì kết thúc đại học cậu tự nộp hồ sơ xin việc dễ dàng ở công ty nào đó. Bố mẹ không phải lo lắng, không phải chạy chọt. Người Đức đang dạy cậu tự xử lý số phận của mình ngay từ bây giờ, lúc cậu còn đang học lớp 5.

Các bậc cha mẹ ở Việt Nam lo cho con mình học hàng ngày, lo cho con mình công việc đến tận lúc con trưởng thành. Thế nhưng một ngày nào đó con cai của mình sa ngã, cờ bạc nghiện ngập... họ ngậm ngùi than

- xã hội làm nó thế.

Nhiều người lên án họ là đổ trách nhiệm cho xã hội, là do chính họ không dạy bảo được con.

Nghĩ cho cùng cũng oan cho họ, chả bố mẹ nào dạy con làm điều xấu cả. Nhưng đứa con của họ đâu phải chỉ đóng khung trong giáo dục của bố mẹ. Chúng còn tiếp thu ở nhà trường, bạn bè, xã hội nữa. Sức giáo dục của bố mẹ Việt Nam quá nhỏ bé và mong manh trước những cơn thác lũ đủ màu sắc lối sống của xã hội, cuộc đời , nhà trường. bạn bè...và cả văn hoá trên truyền thông nữa.

Hầu hết những thanh niên Đức khi học xong đều bươn chải đi tìm công việc cho mình, không nhờ cậy đến bố mẹ, đại đa số chúng có lối sống lành mạnh, tiết kiệm, không sĩ diện, thực tế và không ỷ lại người khác. Đó chẳng phải là bố mẹ dạy chúng, phần lớn là

- xã hội làm nó thế.

Là một người bố, trên cương vị ấy tôi xin gửi lời khuyên đến các bậc bố mẹ khác. Nếu lo được cho mình rời khỏi Việt Nam hãy cố gắng lên làm. Hãy để cho chúng được sống và học một cuộc sống tốt đẹp. Sẽ có nhiều người bảo tôi tại sao không có ý xây dựng quê hương, không hướng con mình đến việc xây dựng quê hương, yêu đất nước, dân tộc được như mọi nơi trên thế giới .mà lại xúi bỏ đi như thế. Ai cũng nghĩ như thế thì ai là người xây dựng quê hương, đất nước, đấu tranh với những cái sai trái của xã hội.

A ha, câu hỏi rất đạo đức... thật là khó trả lời.
 
Đức lắp bắp





Mùa thu năm 1995.

Đội tù 19 trại giam Văn Hoà.

Đức nhà ở mạn Đê La Thành, năm đó chúng tôi dều tầm 22 và 23 tuổi. Chúng tôi là những tên tội phạm lần đầu còn rất trẻ, nhưng mức án không ngắn chút nào. Đức bị toà kêts 5 năm tù giam khi nó mới 20 tuổi, án trộm cắp.

Thường tội trộm cắp kết án kết án lần đầu, ít khi bị án nặng. Lúc đầu tôi thắc mắc không hiểu Đức trộm gì mà bị kết án nặng như vậy. Mãi sau này tôi mới biết, Đức đêm dùng kìm cộng lực cắt khoá của một cửa hiệu đồng hồ gần nhà hắn, khoắng chiếc đồng hồ đẹp mà cô người yêu hắn thích và tiện tay làm thêm mớ nữa.

Chiếc đồng hồ đẹp ấy hắn tặng cho người yêu.

Đấy là một vụ án li kỳ, những người công an điều tra đặt nghi vấn vào những tay anh chị trộm cắp sừng sỏ quanh khu vực. Họ sàng lọc và thẩm tra, tìm kiếm tốn rất nhiều công sức những không tài nào tìm ra thủ phạm. Chẳng ai nghi đến gã thanh niên đôi mươi, mái tóc bồng bềnh, nụ cười hiền lành tươi tắn nhà cách hiệu đồng hồ ấy không xa.

Chiếc khoá bấm ở cổng sắt đầu tiên được bấm khoá từ bên trong, tình trạng đó rất khó để luồn kìm vào cắt vì không có thế tạo lực. Công an hình dung thủ phạm phải là một nhóm người to khoẻ, nhiều kinh nghiệm mới có cách luồn kìm cắt ổ khoá bên trong như thế. Thời gian tìm kiếm cả năm mà không ra được manh mối nào. Một hôm người yêu Đức đến nhà hắn chơi, láng cháng thế nào chủ hiệu đồng hồ nhìn thấy. Khen đẹp và hỏi mua ở đâu, cô gái nói Đức tặng.

Chàng trai thư sinh đầu tiên còn chối quanh, sau những trận đòn hiểm vào mạng mỡ, mỏ ác Đức đành khai. Kết cục hắn lãnh án 5 năm tù và làm bạn thân của tôi tại đội 19. Mỗi lần tôi hỏi hắn cắt khoá thế nào trong tư thế ấy, hắn chỉ cười chả nói gì.

Một chiều mùa thu ngồi trên bờ ruộng, hắn thổ lộ.

- Có phải nó khoá trong đâu, mọi hôm nó vẫn khoá trong. Hôm đó nó vội gì đó lên khoá ngoài. Chắc nó định đi đâu rồi quay lại, nhưng có việc gì nó về nhà quên luôn. Tôi thấy ngon thế, mới nảy ra chuyện ''đập hộp ''. Lúc hỏi cung, tôi đã khai thế. Nhưng thằng chủ nó cứ đinh ninh là khoá bên trong, hàng xóm ai cũng bảo là chưa bao giờ thấy cái cửa hàng đó khoá ngoài. Công an lại nghĩ tôi che dấu không khai ra đồng phạm. Họ lại tức bao lâu không tìm ra, nên đưa tôi lên kịch khung.

Kể xong Đức cúi đầu vặt ngọn cỏ đưa lên miệng, mắt nhìn xa xa cười tủm tỉm như nhạo báng sự trớ trêu của cuộc đời.

Tôi nghĩ Đức nói thật, bởi Đức vào đội trước tôi cả năm mà hắn không có bạn thân. Chứng tỏ khả năng kết giao, tìm đồng bọn của hắn kém. Nếu như thế thì quả hắn không thể có đồng bọn sinh tử đến mức mà hắn không khai ra, chịu trận một mình như thế. Mà nói ra thì, hắn lúc bị bắt mới hơn 20 tuổi, chả phải thành phần lọc lõi giang hồ gì, chuyện có đồng bọn làm vụ ấy càng không thể.


Đức làm chân cắt cỏ cho cá, đó là một công việc nhẹ nhàng trong tù, việc tự giác được đi lại rộng ra cả khu nhà dân. Nhà Đức có tiền mua cho nó chân ấy, tôi lao động trong nhóm nặng nhất làm chân chăm ruộng rau, mỗi ngày hai buổi gánh lần hai thùng nước tưới ruộng rau mênh mông. Ở trong tù phân biệt đẳng cấp theo vị trí, ở vị trí nào thường chơi với ngang mình. Chơi với người thấp hơn thường sợ bị '' mất giá '' nên không chơi.

Chỉ có Đức là người chơi với tôi mà vị trí cao hơn tôi. Mà như tôi kể, hắn cũng chẳng chơi được với ai. Tính cách hắn lạc lõng với bọn tù, hắn mơ mộng, hay nói những điều nên thơ, kể những thú vui trang nhã mà hắn từng trải qua. Hắn thích kể về bộ phim lãng mạn nào đó với tôi, thỉnh thoảng có bộ phim tôi đã xem, nên tôi có cơ hội chém gió với hắn.

Đức hay chia chè thuốc cho tôi, mỗi lần nhà hắn đến thăm mua cho hắn cả cây thuốc lá Vinataba và tiền cho hắn tiêu dư dật. Nhà tôi khó khăn, anh chị tôi cố lắm chỉ đủ cho tôi mua đồ ăn, chẳng có tiền chạy trọt lo lót công việc. Tôi cũng không lấy thế làm buồn, tôi làm việc nặng nhất và tự động viên mình. Nhìn sang các đội than, gạch thì công việc trồng rau của tôi sướng hơn hàng ngàn tù nhân khác rồi. Chúng tôi thân với nhau như thế chừng một năm, rồi một ngày bọn tôi không nhìn mặt nhau nữa. Nhà Đức làm ăn sa sút, việc tiếp tế có vẻ kém đi, hắn cũng không còn trà thuốc nữa. Chỉ đủ ăn như tôi.

Anh Thắng Mều đội trưởng hỏi.

- Hiếu, sao mày không chơi với thằng Đức '' lắp bắp '' nữa.?

Tôi bảo.

- Nhà nó bây giờ kém rồi, nó không còn vị gì nữa, không chơi nữa.

Anh Thắng cười, anh đi kể cả đội thằng Hiếu nó bảo thằng Đức hết vị, không còn trà thuốc, nó đéo chơi nữa. Anh vừa kể vừa cười nhạo báng, Đức '' lắp bắp '' nghe thấy tím mặt.

Cứ mỗi lần thấy tôi và Đức đứng gần nhau, hoặc làm không cách xa nhau, anh Thắng Mều lại hỏi thật to vang vọng giữa cánh đồng cho cả đội nghe thấy.

- Thằng chó Hiếu kia, sao mày không chơi với thằng Đức nữa.?

Tôi lại chống cuốc hoặc đặt đôi thùng gánh nước xuống đáp lại to.

- Nó hết vị rồi, không còn trà thuốc, không chơi nữa.

Anh Thắng cười hà hà khoái trá.

- Hà hà, hết tiền hết bạc hết anh em.

Rồi anh đến gần thằng Đức trì triết đầy mỉa mai sung sướng.

- Mày tù trước nó mà ngu lắm con ạ, tù làm gì có anh em, chỉ anh em tiền thôi, hết tiền là hết , đéo anh em gì.

Thằng Đức cúi gằm mặt đau khổ, nó vốn nhạy cảm và mơ mộng. Chính vì thế anh Thắng Mều càng khoái trá khoét sâu vết thương lòng của nó. Đến một hôm mắt nó vằn đỏ, nó hộc rít một tiếng chửi tôi rồi xông vào đấm tôi.

Tôi và nó choảng nhau một trận, tôi gánh nước tưới hàng ngày tất khoẻ hơn nó đi cắt cỏ.

Lẽ ra thì cả hai chúng tôi bị kỷ luật, nhưng anh Thắng Mều thấy có lỗi của mình vì cứ mang chúng tôi ra đùa, anh báo cáo lên là chúng tôi đùa nhau, thích tập đấm bốc chứ không phải là xích mích đánh nhau. Quản giáo biết thừa là đánh nhau, nhưng anh Thắng đội trưởng báo cáo thế rồi, ông ấy cũng bỏ qua.

Câu chuyện tôi bỏ không chơi với thằng Đức kéo dài cả năm làm trò tiêu khiển cho đội. Anh Thắng Mều chốc lại khơi ra, lúc đội rảnh chờ gì đó, anh lại gọi tôi lên hỏi tôi hút của nó bao nhiêu thuốc lá, uống bao nhiêu lạng chè. Tôi kể thao thao.

- Nhiều không nhớ hết, mỗi ngày phải 5 điếu.

Anh Thắng giả bộ ngạc nhiên trợn mắt.

- Đến 5 điếu cơ à, thuốc gì.
- Vinataba
- Đm sang thế cơ à, hút lúc nào.?
- Sáng trưa chiều tối.
- Thế nó trà uống lúc nào.?
- Lúc buổi trưa và chiều tối.
- Thế là mày là bố nó rồi, nó phục vụ mày như thế mà mày bỏ nó là sao.?
- Vì nhà nó không tiếp tế cho nó nữa, nó hết vị không còn gì.

Đến đó anh Thắng lại cười sặc sụa, anh gọi Đức lắp bắp đến hỏi.

- Thế bây giờ nó không chơi với mày nữa, mày có đòi lại trà thuốc cho nó không.?

Đức không trả lời, nó cúi gằm đầy nhẫn nhục và đau khổ. Tôi đế vào.

- Anh phải hỏi nó, nếu nhà nó mang trà thuốc nữa, nó có cho em nữa không chứ.

Đức lại gầm lên, hắn lại rít chửi dm thằng chó này và lao vào định đánh tôi. Nhưng tôi và anh Thắng đều biết trước sẽ thế, nên tôi sẽ chạy tót ra xa còn anh Thắng sẽ giữ nó lại bợp tại nó vì tội muốn đánh nhau.

Chuỗi ngày đó Đức bị cả đội nhạo báng vì ngu , đi tin người. Đức thù hận tôi lắm, nhiều lúc ánh mắt hắn như muốn giết chết tươi tôi, vì thế hắn càng bị người ta trêu tức nhiều hơn. Có lần quá uất hắn ngồi chảy nước mắt khóc.

Thế rồi Đức bị chuyển sang đội gạch.

Ở đội rau như chúng tôi, mỗi người vào mua suất vào đội mất 1,5 triệu ở thời điểm đó. Vào đội nếu làm chân nặng nhất như tôi thì hàng tháng không phải mất tiền. Còn làm chân cắt cỏ cá như Đức phải mất thêm 2 triệu mua chân ấy, rồi mỗi tháng phải nộp 200 nghìn. Nhà Đức không còn có trà thuốc xông xênh cho hắn rồi, đến nữa là không có tiền đóng hàng tháng. Đức trước có tiền ăn khá sang so với tù, thịt, cá, cà phê, thuốc lá...giờ hắn chỉ ăn cơm với lạc, đậu phụ.

Vì không có tiền đóng tháng, để hắn xuống làm nặng như tôi cũng bất tiện , vì hạ vị trí trắng trợn quá. Người ta chuyển hắn đi đội gạch cho khuất mắt, vị trí ấy dành cho người khác. Ra đội gạch nặng nhọc và cực hơn.

Hôm hắn khăn gói thu xếp ra đi, hắn gọi tôi đến và chìa trước đài cát xét nhỏ đưa tôi nói.

- Ông cầm nấy mà dùng, tôi ra kia không còn điều kiện dùng đâu.

Chiếc đài cát xét là ước mơ của nhiều tù nhân, Đức có nó lúc nhà hắn đang thịnh vượng nhất, nó là thứ giải trí xa xỉ trong nhà tù này.

Tôi tỉnh bơ nhận chiếc đài trước sự ngạc nhiên tột độ của cả đội, Đức quàng vai ôm tôi nói.

- Ông là người bạn tốt nhất của tôi từ trước đến giờ, ở lại cố gắng nhé.

Tôi chỉ nắm bờ vai gầy của nó bóp mạnh một cái không ai để ý. Đức thầm thì thêm vài câu nghẹn ngào. Rồi chúng tôi chia tay nhau.

Cả đội tù ngạc nhiên và thắc mắc, làm sao Đức lắp bắp lại có hành động thế, sau những gì tôi nhục mạ hắn bấy lâu.

Anh Thắng Mều trầm ngâm khi chứng kiến Đức trao cho tôi món quà quý. Khi Đức đi rồi, anh gọi tôi lại hỏi rất nghiêm túc.

- Tao hỏi thật, sao mày không chơi với nó nữa.
- Vì nhà nó hết vị anh à. Không có trà thuốc nữa.

Anh Thắng lặng người không hỏi gì nữa. Cả buổi anh ấy trầm ngân nghĩ gì không biết, thỉnh thoảng liếc tôi.

Tối hôm đó, cơm nước xong, tôi cắm tai nghe, bản nhạc đầu tiên là bài Em Chờ Anh Trở Lại của nhạc sĩ Mạnh Phát do Thiên Trang ca.

Hôm nào chúng mình ngồi với nhau
Vầng trăng, lặng lẽ soi hai mái đầu

......

Ngày anh ra đi đường nắng chưa phai mầu
Dòng sông chia ly, lơ lững trôi hoen sầu
Ngờ đâu chân anh, lạc bước khi qua cầu
Chiều nay bâng khuâng, chợt xót thương đời nhau.

......

Em chờ anh trở lại chốn đây
Đường xưa, còn đó sánh đôi vai gầy.....

Đấy là bài hát chúng tôi cùng nghe bên bờ ruộng một cái tai nghe mỗi thằng một đầu. Cũng là lần mà chúng tôi không chơi với nhau nữa. Hôm đó Đức kể về người yêu đầy say sưa, hắn tin rằng với tình yêu của hắn, cô ấy sẽ chờ hắn. Hắn nghĩ hành động ăn cắp cửa hiệu lấy đồng hồ tặng người yêu là hành động lãng mạn chứng tỏ tình yêu của hắn, khiến cô ấy biết sẽ chẳng bao giờ có ai yêu cô ấy như thế trong đời. Và vì thế cô ấy yêu hắn, đợi đến khi hắn ra tù...

Tôi cãi lại, tôi chửi hắn, tôi bảo hắn mơ mộng, sẽ chẳng có chuyện người yêu mày chờ mày, mày cứ thế này thì cả cuộc đời mày kể cả sau khi ra tù cũng khổ vì cái lãng mạn dở hơi. Phải biết lúc nào dùng lãng mạn, lúc nào là thực tế. Thực tế thì trần trụi và khốc liệt, đừng có mà ru ngủ nó bằng cái ảo giác lãng mạn......

Chúng tôi cãi nhau, chửi nhau và từ nhau, tôi bảo bố mày sẽ dạy cho mày thế nào là đời cho mày tỉnh ngộ.

Lúc Đức rời đội đi, bước chân của hắn vững vàng và chắc nịch. Không ai biết rằng hắn vừa qua những cơn đau khổ, gia đình hắn sa sút, người yêu hắn đã yêu người khác, hắn bị tụt từ công việc nhàn nhã ở đội rau để chuyển đến một nơi cực khổ vì không còn tiền đóng hàng tháng.

Em chờ anh tìm về chốn cũ.
Có em còn đây
Bến sông này
Đợi chờ ai
Đến trong vòng tay.

Bài hát kết thúc, chắc lúc này Đức đang nằm ở đội tù mới đón đợi ngày khó khăn, một ngày mà tiêu chuẩn cải tạo phải hoàn thành 1250 viên gạch. Cái biệt danh Đức lắp bắp do hắn hay nói nhiều những câu chuyện mà người tù khác cho là luyên thuyên. Đức thích được gọi là Đức lãng tử hơn, nhưng chẳng ai thèm gọi hắn như thế.

Sau này ra tù, tôi cố gắng đi tìm Đức nhiều lần. Nhưng chẳng biết tung tích hắn.

Tôi muốn gặp, để kể rằng lúc hắn đi, đêm đó tôi đã khóc. Đấy là lần đầu tiên tôi khóc cho người dưng.

Bây giờ thì cơ hội tôi gặp Đức càng không thể hơn. Tôi viết những dòng này, nếu bạn nào biết một người tên Đức, cao tầm 1,7, da đen, mắt hơi lồi, khi nói môi trễ ra , thích để tóc xoà xuống trán lệch một bên, thỉnh thoảng điệu bộ cúi đầu vuốt hất tóc lên, nhà quanh mạn dê La Thành, Giảng Võ, năm nay chừng 43 đến 45 tuổi. Xin nhắn người ấy có bạn tù tên Hiếu cùng đội 19 Văn Hoà muốn liên hệ.
 
Hùng Móm





Cán bộ trực trại quyền sinh sát khá lớn. Các đội ban ngày ra đồng, lò gạch, bãi sông...làm việc do quản giáo từng đội cai quản. Nhưng chiều đến các đội tù lùa về trong trại ngủ, lúc đó quyền nằm duy nhất trong tay cán bộ trực trại. Vào buổi sáng các đội đi làm, nếu ngày thường thì không sao, nhưng nếu hôm thời tiết có vấn đề, ngày nghỉ lễ gì đó. Quản giáo đội muốn vào trại lấy bao nhiêu tù của đội mình ra, phải thông qua cán bộ trực trại.

Những đợt tù mới từ trại tạm giam xuống trại cải tạo bị lùa vào phòng tạm để học tập nội quy, lứa tù ấy cũng thuộc sự giám sát của cán bộ trực trại.

Hùng Món về trại cùng lứa công an mới ra trường, anh ta mang lon trung uý. Những công an mới ra trường như vậy được phân công về trại, thường làm những chân lặt vặt như canh phòng gặp, canh gác cổng trại giam, đi theo đội tù canh gác.

Hùng Móm được phân đi canh gác đội tù có tôi, ông quản giáo chính với các ông quản giáo đội quanh đó khi vào trại nhận tù, dẫn đến chỗ làm viêc, khi tù bắt tay làm thì các ông cũng bắt đầu họp đánh bài, đến giờ tù về trại thì các ông quản giáo chính cũng tan xới bạc để dẫn tù về.

Những cảnh sát mới ra trường như Hùng Móm ngồi trong bóng râm bụi chuối canh chúng tôi lao động vào mùa hè nắng như đổ lửa.

Bọn tù chỉ sợ quản giáo chính và trực trại, với những cảnh sát mới ra trường như Hùng Móm thì chẳng có gì phải sợ, vì quyền lực không có, địa vị thấp kém.

Lúc ấy vào mùa gặt, ông quản giáo có việc phải về quê, thường sẽ có một ông quản giáo dự bị có kinh nghiệm trông đội thay. Nhưng chẳng hiểu sao lần ấy Hùng Móm lại được quyền quản chính.

Cậu ý xắn ống quần cầm đòn gánh đi đo khoán cho từng thằng tù diện tích phải gặt trong ngày.

2 giờ chiều tôi đã gặt xong mức khoán của mình, tôi nằm dài trên cái cồn cỏ, dưới bóng dâm của rặng xoan nhìn các tù nhân khác đang hì hục gặt, miệng tôi bứt cọng cỏ nhấm nháp thì Hùng Móm đi đến đá nhẹ vào chân tôi.

- Hiếu, dậy làm đê. Chưa hết giờ.

Tôi nằm dưới đất , nhướn mày lên nói.

- Xong mức khoán thầy giao rồi mà. Làm cái gì nữa mà thầy bảo làm.?

Hùng Món gắt.

- Còn giờ thì còn phải làm.

Tôi ngồi dậy nói.

- Thầy mới ngày đầu làm chính, tiền hậu bất nhất, lệnh mình đưa ra mà mình không giữ. Em không làm, chính thầy tự tay đo mức khoán cho em hôm nay đấy. Bọn kia nó làm mức khoán cũng giống em, chứ em kém hơn chúng nó đâu.

Hùng Móm nhìn quanh, rồi hạ giọng.

- Đm mày không biết điều, tao mới được làm chính một hôm lại là đầu tiên, hôm nay mà không gọn việc thì tao cũng ngại, tao đéo biết gì nên phân việc chúng nó giờ chưa xong, mày coi như giúp tao đi xem thằng nào nó yếu hay nó vụng thì hỗ trợ cho nó, coi như giúp tao.

Tôi đứng dậy cầm cái liềm nói.

- Đấy, thầy cứ nói mẹ luôn thế luôn có phải đỡ phải qua lại. Giờ thầy cùng em xuống chỗ bọn gặt chậm nhất kia, rồi bảo cả bọn là em sẽ chỉ huy chúng nó cắt cho hết đám lúa ấy hôm nay.

Hùng Món mặt tươi rói, cậu dẫn tôi xuống đám tù gần chục đứa đang hì hục cắt, bảo cả đám dừng tay và chỉ tôi nói tôi là người trách nhiêm đôn đốc chỗ này.

Cậu ấy nói dứt, tôi bảo đám tù.

- Tất cả lên bờ , nghỉ giao lao, uống nước.

8 thằng tù lên bờ nghỉ giải lao, tôi cầm liềm lội xuống ruộng cắt lúa. Mức khoán mỗi thằng một đòn gánh chiều ngang, chiều dài thì hết ruộng. Thằng cắt hơn, thằng cắt kém nên giờ độ dài ngắn cũng khác nhau. Có thằng còn 20 mét đến bờ, thằng còn 24 mét, thằng 23 mét... khi 8 thằng cùng đội tù đang nghỉ ngơi , uống nước hút thuốc lào. Tôi cắm cúi cắt ngang từ thằng gần bờ 20 mét xén một đường phẳng cho tất cả bằng nhau. Tôi không vội bó lúa lại, cắt xong nắm nào cứ để luôn trên ruộng, được cái tôi gặt lúa giỏi giỏi ngang cả nông dân bình thường có khi còn giỏi hơn khối nông dân cả đời làm ruộng, mặc dù tôi sinh ra ở trong lòng phố cổ Hà Nội.

Đám tù được nghỉ cũng lâu , phải đến nửa tiếng. Tôi ngẩng lên đứng ưỡn người cho đỡ mỏi, nhìn thấy Hùng Móm và đám tù trên bờ đang nhìn tôi với ánh mẳt đầy câu hỏi. Tôi gồng mình cắt thật nhanh tiếp, rồi thì tôi cũng xén bằng lại tất cả.

Xong tôi đứng trên bờ nhìn đám lúa một lúc, rồi cầm đòn gánh gọi từng thằng tù xuống phân cho chúng những từ chiều ngang chứ không phải dọc như từ đầu. Giao hẹn thằng nào làm hết giờ không xong thì thằng ấy chịu tội không hoàn thành mức khoán cán bộ giao.

Lúc các bạn tù tiếp tục cắt lúa, tôi bó lại những đám lúa mình gặt lúc trước, sau đó đi sau những thằng vụng về để bó lúa cho nó.

Tất cả đều làm xong trước giờ về trại.

Làm sao tôi cắt lúa nhanh và nghỉ sớm, làm sao tôi cắt hộ đám kia xén bằng lại và phân khoán chỗ còn lại theo chiều ngang.?

Bởi vì tôi quá thuộc cái ruộng lúa này, chỗ thưa , chỗ dày khác nhau.

Lúc Hùng Mõm phân công , những thằng tù vốn lười quan sát và suy nghĩ cứ nhanh chen ra nhận sớm để nghĩ làm cho xong, thế là chúng vớ phải đám lúa dày, tôi thì lần chần chờ đến chỗ tôi biết lúa thưa thì thò mặt vào nhận mức khoán cho mình.

Cũng vì thế tôi cho đám tù nghỉ lấy sức và tôi làm, chúng vừa được nghỉ, vừa nhìn thấy tôi đã làm hết phần việc của tôi, giờ còn làm như thế, chúng nghĩ tôi là người công bằng, nên khi tiếp tục chúng làm rất hăng hái. Việc tôi khoán ngang là để cho tất cả đều được cân bằng, không thằng nào bị lúa thưa, lúa rậm.

Hôm sau đội tù đi làm, ông quản giáo chính cũng trở lại quản đội, Hùng Móm gọi tôi lên bụi chuối, đưa bao Vina, chẳng nói gì.

Mấy hôm sau Hùng Móm phân đi làm chân trông buồng bọn phạm nhân mới xuống. Các cảnh sát mới ra trường luôn bị điều động như vậy.

Một năm sau, bỗng nhiên Hùng Móm làm trực trại, điều quá bất ngờ, cả đội tôi bất ngờ và cả trại cũng bất ngờ, một cảnh sát trẻ măng như anh ta được làm trực trại, chức mà toàn những quản giáo kỳ cựu mới làm.

Hùng Móm làm trực trại vài tháng thì vào mùa mưa, người ta có câu, nắng tốt dưa, mưa tốt tù là vì trời mưa tù đươc nghỉ không phải ra ngoài trời làm việc. Nhưng mưa lâu quá thì cũng dở là thiếu thốn đồ ăn không mua bán được ở chỗ nhà dân. Vào những ngày nghỉ dài như thế, mà được đi làm là một đặc ân. Hôm hơi ráo mưa các đội lục tục kéo nhau xếp hàng để xuất trại. Các quản giáo bên ngoài chờ đón đội tù của mình ra khỏi cổng, trực trại gọi tên đội nào thì bên ngoài quản giáo đến ký sổ, các quản giáo luôn e nể trực trại vì nhiều khi ngoài đồng đầy việc muốn đưa nhiều tù ra làm những trực trại không cho cũng phải chịu.

Mười mấy đội tù ngồi xếp hàng chờ lệnh trực trại gọi tên, tất cả im phăng phắc.

Hùm Móm ngồi trong phòng cổng trại hô.

- Đội 31 tám người.

Nhiều tiếng thở dài phía đội 31, toán tù lục đục ra về buồng giam, chỉ còn 8 thằng có số má hoặc chân quan trọng như phục vụ cán bộ ở lại chỉnh trang đứng chờ đội trưởng báo cáo.

- Báo cáo cán bộ, đội 31 xuất trại 8 người.

Tiếng Hùng vọng ra.

- Đội 31 xuất trại 8.

Đội 31 đi khuất, tiếng Hùng Móm sang sảng.

- Đội 19 mười người.

Đội 19 lục đục đứng dậy, những tù nhân nào biết phận mình không đến lượt đi làm tự đứng dậy thờ dài ảo não đi về.

Nhưng thế nào đội trưởng Lợi đại bàng ( xăm con đại bàng trên ngực ) đếm còn lại 12, Lợi đá chân hai người cuối ra lệnh.

- Hai thằng này đi về.

Tôi nói.

- Cho hai thằng đấy nó đi xách đồ ăn về cho cả đội, bao thằng dặn nhờ chúng nó mua rồi, tao cả mày nên nghỉ ở nhà thì hơn.

Lợi đại bàng làm một chuyện khiến tôi bất ngờ và hoảng hốt, nó ngồi thụp xuống cùng với đám tù và bảo.

- Mày giỏi mày làm mẹ đội trưởng đi, báo cáo đi.

Tù các đội khác nhìn chúng tôi, tù cùng đội cũng nhìn chúng tôi. Thằng Lợi ngồi im, mọi cái nhìn đổ về tôi. Lúc đó tôi làm chân gánh rau ra chợ bán hoặc gánh rau bán lại cho trại.

Tôi đứng dậy, đi lên đầu hô to dõng dạc .

- Báo cáo cán bộ, đội 19 xuất trại 12 người.

Không có tiếng đáp của Hùng Móm từ căn phòng cồng trại, một phút tất cả xung quanh yên phăng phắc, Hùng hai tay chắp sau đít cầm cuốn sổ đi ra khỏi phòng, đến trước các đội tù, nét mặt đanh như tức giận, khi đến trước các đội tù, nhìn thấy tôi đứng ưỡn ngực chờ.

Hùng quay vào phòng vẻ vẫn đầy uy nghiêm.

Tiếng quát đanh của Hùng từ căn phòng

- Đội 19 mười hai người xuất trại.

Có lẽ cả trại tù bàng hoàng, lịch sử chưa bao giờ ở trại tù lại có chuyện như vậy.

Ông quản giáo nhận đội, lúc trên đường ra, ông ấy chửi tôi.

- Đm cái thằng này liều thế, mày có biết tao ký 10 rồi không, ông ý phải xoá đi bảo tao ký lại đấy. Thế nào mà ông ấy để cho mày làm thế.

Tôi chẳng nói gì , ông quản giáo đi sau lưng tôi cứ lầm bẩm chửi tôi, đm cái thằng này, đm cái thằng này..

Hai hôm sau ông quản giáo cho tôi làm trách nhiệm, quản lý tổ cuốc và tưới rau, tôi không phải làm mà chỉ dẫn tổ viên của mình hơn chục người đi làm và phân công việc cho họ.

Tháng trước tôi viết bài Quan Hệ Trong Đời, có nói đến người cán bộ trại giam 6 năm không gặp, khi có việc tôi đến nhờ anh ta, anh ta giúp, từ đó tôi chẳng gặp lại anh ta. Người ấy chính là Hùng Móm.

Nếu mà tôi về được thăm nhà, tôi sẽ đến gặp Hùng Móm, tặng cho vợ chồng bạn ấy món quà mang từ đây về. Chúng tôi chắc sẽ không nói chuyện nhiều quá chục câu, anh ta sẽ hỏi tôi giờ làm gì, có mấy con, con thế nào, bà già ra sao thế là hết chuyện, chào nhau ra về.
 
Đàn em

Thỉnh thoảng những câu chuyện tôi viết lại mang bóng dáng của nhà tù. Một số bạn sẽ phát ngán về điều ấy. Nhưng sòng phẳng mà nói thì tôi viết cho mình, không phải là bắt ép các bạn phải đọc như những điều tôi viết.

Nếu ai đã trải qua nhà tù, hay những năm tháng khó khăn dài. Bạn sẽ hiểu dù nó đã xa hàng chục năm, đôi khi bạn vẫn bị ám ảnh. Bạn đi trên đường nhìn một góc phố nào đó, tự nhiên bạn sẽ nhớ lại những ngày bạn xếp hàng giữa mùa đông chờ mua thứ gạo hôi rình, đầy sạn ở cửa hàng lương thực nhà nước ở góc phố đó. Bạn nhìn quán kem , nước dừa, chè đỗ đen nào đó, bạn sẽ nhớ lại cô bạn gái thời học trò ngay cả khi tóc bạn đã ngả màu muối tiêu.

Tuổi trẻ thường hay chán ngán khi nghe các cụ già động tí lại bảo ngày xưa thế này, ngày xưa thế kia....

Bây giờ ở tuổi trẻ đã qua, già chưa tới. Đôi khi tôi bần thần nghĩ đến chuyện của ngày xưa và chuyện của ngày nay, mọi thứ đan xen lẫn nhau.

Tôi ở trong trại tù, trong trại tù các phạm nhân thường kết hợp với nhau thành từng nhóm. Nhóm đó góp đồ ăn chung, bảo vệ nhau, giúp đỡ nhau. Nhóm như thế gọi là '' quẫy ''. Mỗi '' quẫy ''đều có một đàn anh cầm đầu, chỉ đạo việc trong '' quẫy''. Các '' quẫy '' va chạm với nhau thường xuyên, đâm chém, đánh lộn...Những lần như thế cán bộ phải dùng biện pháp giải tán '' quẫy '' hay gọi là '' di cả quẫy ''. Nghĩa là phân tán các thành viên của '' quẫy ''đi các nơi khác nhau. Chuyển đi đội khác, nếu mâu thuẫn quá nặng nề có khi phải chuyển đi trại tù khác để cách biệt hẳn.

Tôi ở một mình mặc dù nhiều '' quẫy '' rất muốn tôi ở cùng họ. Tôi tự bảo vệ được mình nên không cần đến anh em, nhiều khi có anh em ăn ở cùng nhau, họ gây sự với ai thành đánh lộn. Mình trong '' quẫy '' họ không thể đứng ngoài. Không chỉ chuyện đánh nhau mà còn bao nhiêu chuyện khác ví dụ như tìm kiếm vật chất phục vụ cuộc sống cho cả nhóm. Tìm củi , tìm nhựa làm chất đốt, tìm xoong nồi, tìm rau củ...rồi tìm cách xoay sở sao cho được chỗ nằm tốt, lo lót sao cho có được công việc tốt cho nhóm của mình.

Các tù nhân chỉ làm theo những việc có sẵn, tuỳ theo từng việc lo giá tiền để làm việc đó. Người cắt cỏ cá, người chăn trâu, người nuôi lợn, người phục vụ cán bộ, người làm đội trưởng, nhóm trưởng...tiền ít thì cuốc đất, gánh nước tưới. Các công việc có sẵn và có giá tiền sẵn. Việc '' lẻ '' là những việc tự do, không bị quản thúc chặt, tự giác làm và đóng tiền cao.

Có lẽ điều tôi tự hào nhất trong tù là tôi tự nghĩ ra việc cho mình, và ông quản giáo chấp nhận điều đó. Một ngoại lệ chưa từng có, tôi chả mất đồng nào mà vẫn làm tự giác.

Công việc của tôi là hàng ngày đi khắp đồng ruộng của đội tù, quan sát xem những việc nào cần làm, ví dụ như chỗ đất này mai phải cuốc để trồng gì, chỗ ruộng rau kia cần làm cỏ hay phun thuốc sâu. Bờ nào cần đắp, chỗ nào cần thêm người..cả đội tù có đến 60 con người và chục mẫu ruộng, mấy chục sào rau, bốn cái ao cá, ba con trâu, một đàn vịt hai trăm con, một đàn gà trăm con và tám con lợn. Tha hồ mà phải tính toán hợp lý, trong khi ông quản giáo chỉ thích ngồi đánh chẵn ăn tiền với các đồng nghiệp, còn đội trưởng chỉ lo chích cho phê rồi vừa nhắm mắt vừa phân công việc cho tù.

Tôi cải tạo theo đúng nghĩa tích cực nhất, không chạy chọt tiền nong,không nịnh bợ, không làm chỉ điểm. Ngày tôi ốm thì quản giáo lo sốt vó, còn đội trưởng thì cắt người chăm sóc tôi. Ông quản giáo bỏ đánh chẵn để đi sắp xếp việc, liên tục ông hỏi tôi đỡ chưa, đi làm được chưa. Hài hước là tôi được trại tặng bằng khen là phạm nhân xuất sắc của trại kèm tiền thưởng.

Cái mác phạm nhân xuất sắc khiến tôi đi lại tự do trong trại, thậm chí đi thẳng từ trong buồng giam qua ba lần cửa gác ra bên ngoài nhà dân để mua thứ gì mà không phải cần có cán bộ nào ký giấy bảo lãnh. Nguyên tắc canh gác của trại rất chặt chẽ, tù qua cửa phải có cán bộ ký nhận giấy và đưa ra, lúc về cũng ký trao trả. Tôi qua các cửa gác chỉ cúi chào và nói - thầy cho em ra ngoài. Lính gác nào cũng gật đầu, mặc dù họ là lính vũ trang, lính nghĩa vụ có thời hạn.

Tôi chả cần gì đến đàn em hay đàn anh, trong đội tù của tôi chẳng ai gây sự với tôi. Các đội tù khác cũng thế, họ luôn thân thiện để còn đôi lúc nhờ vả tôi chút gì, như nhắn tin, gửi thư hay mua hộ gì đó.

Một ngày nọ, đội tù tôi có thêm mấy lính mới, trong đó có hai thằng chỉ mười tám tuổi phạm tội trấn lột. Cả hai thằng cùng vụ, mặt non choẹt. Chúng vào được đội mấy hôm thì gia đình chúng thăm. Mẹ thằng Tuấn Còi xin quản giáo cho gặp tôi, bà nói.

- Chúng tôi xin anh cho em nó ở cùng anh, có gì anh dạy bảo. Thưa với anh tôi là giáo viên, chồng tôi cũng vậy. Chúng tôi không biết nói thế nào, chỉ mong anh giúp bảo ban em nó.

Tôi lắc đầu từ chối, tôi nói tôi không tốt đẹp gì, nếu tôi dạy chúng được những điều tốt thì tôi đã không phải ở đây. Trong đội này có nhiều nhóm, cô bảo nó thấy hợp nhóm nào thì xin ở cùng để bảo vệ, giúp đỡ nhau. Còn cháu không nhận đàn em bao giờ cả.

Tôi quay đi, thấy ánh mắt bà mẹ nhìn theo đầy vẻ van xin.

Hơn tháng sau, lại có một thằng mới về đội, nó là cháu của một anh bạn. Tôi để nó ở cùng tôi, mẹ Tuấn Còi đến thấy vậy lại gặp và nói tôi cho Tuấn ở cùng. Bà nói.

- Anh ở đây trước có kinh nghiệm, anh bảo ban coi nó như em anh, chúng tôi mang ơn anh nhiều.

Tôi nói.

- Kinh nghiêm ở đây đều trả giá đắt, cháu không tự nhiên mà có, tại sao cô cứ bắt em nó về với cháu, ở đây còn đầy người mà.

Bà mẹ giãi bày, bà thăm con, gặp quản giáo biếu tiền rồi ngỏ lời xin ông dạy bảo con mình. Ông quản giáo bảo tốt nhất để tù dạy tù, chứ ông không ở với tù 24 tiếng mà bảo ban được. Bà lân la hỏi cậu lính vũ trang trẻ, cậu ấy bảo cho ở với thằng Hiếu là tốt nhất.

Cậu lính vũ trang trẻ cũng tên là Tuấn, cậu chẳng hút thuốc lá bao giờ, nhưng gia đình phạm nhân gặp biếu gói thuốc nào là cậu đút túi. Sau đó dúi lại cho tôi. Chưa bao giờ cậu xưng mày tao với tôi mà chỉ gọi tên tôi và xưng tôi.

Tôi nhận thằng Tuấn, thêm cả thằng Khiêm đồng vụ với nó, với thằng Cường. Tôi bỗng có ba thằng đàn em.

Chúng tôi sống chan hoà với nhau, không rượu, không cờ bạc, xăm trổ, không chích choác, không gây sự với ai, tiết kiệm không hoang phí những đồng tiền gia đình gửi. Cả ba thằng đều tuổi 18, khi chúng quen với nhà tù rồi mới thật khó khăn. Chúng đều muốn chứng tỏ sự ngang tàng, khệnh khạng để làm '' giá cả ''. Bọn tù là thế, lúc đầu thì nơm nớp, sợ hãi mọi thứ. Thời gian sau thấy quen rồi là muốn xưng hùng bá , xưng anh chị. Chỉ có những tay anh chị thật sự như Thành Xăm ở bến Long Biên, Dũng Gỗ ở Giảng Võ...thì họ vào tù thế nào ra thế ấy. Còn lại đa phần là bọn ma cũ bắt nạt ma mới, hay bọn tù tiền, tức là có tiền lo lót cho quản giáo để dương oai.

Cả quãng dài khó khăn để ngăn cản, rồi dàn xếp với các nhóm khác. Cuối cùng thì chúng cũng lần lượt hết án tù ra về mà không bị kỷ luật, được xét giảm đầy đủ.

Hôm tôi hết án về, Tuấn còi đứng đón ngoài cổng trại.

Cuộc sống ngoài đời cho kẻ nhiều năm trong tù ra thật khó khăn, nhiều lúc thấy bơ vơ mất thăng bằng còn hơn ở trong nhà tù. Ở trong tù có vị trí, có công việc, có sự cần thiết cho nhiều người. Ra tù ai cũng lảng tránh, có lúc thấy mình như con nợ của gia đình, có lúc thấy cuộc đời này không có chỗ cho mình. Tôi lúc đi làm giao hàng, lúc đi làm bảo vệ, lúc làm thợ hàn, thợ xây ngay cả lúc lao động bằng sức lực cũng bị phân biệt đối xử vì là kẻ ở tù ra, những dè bỉu nghiệt ngã, ngờ vực ...

Cuộc sống quá bươn chải, công việc thay đổi liên tục, không còn dịp gặp lại những anh em trong tù cũ nữa.

Đến ngày tôi mở công ty quảng cáo, nhận được nhiều hợp đồng, tôi tìm đến những cậu bé đã ở cùng tôi trong tù. Tôi muốn chúng làm cùng tôi.

Cả ba đều trở lại nhà tù, đứa 8 năm, đứa 10 năm, đứa 18 năm.

Giá như tôi có điều kiện sớm ngay lúc ra tù, tôi sẽ khiến cuộc đời chúng khác đi. Vì ý nghĩ như thế nên bao nhiêu năm rồi tôi vẫn tự trách mình.

Tôi không trách chúng, khi tôi trở về vật lộn lại với cuộc sống đời thường, nhiều lúc phẫn nộ tôi đã có ý tìm lại con đường cũ.

Nhiều lúc đương đêm tôi tỉnh dậy, nhớ đến chúng tôi khóc. Tôi thương chúng và khóc thương cho cả mình nữa. Vì tôi thấu nỗi cay đắng khi ra tù về lại xã hội. Tôi chỉ may mắn hơn chúng chút ít, còn không được may thế, có lẽ tôi cũng quay về trại giam như chúng mà thôi.



 
Không nhận và Không nhận



- Anh biết chúng tôi gọi anh lên đây vì việc gì không.?

Cán bộ quắc mắt nhìn trước khi anh ta ngồi xuống vất tập hồ sơ lên bàn.

Căn phòng chỉ có bộ bàn ghế, một tủ sắt hồ sơ màu xám, song cửa sắt. Căn phòng âm u nằm sâu trong một toà nhà cũng âm u và lạnh lẽo. Tất cả đều khiến kẻ bị hỏi thấy mình nhỏ bé và bơ vơ.

- Không, chả biết việc gì, thấy giấy triệu tập thì lên thôi.

Đối tượng trả lời bất cần, nhìn thẳng vào mắt cán bộ. Cán bộ hỏi.

- Thế anh không nghĩ mình sẽ bị triêu tập về vấn đề gì à.?

- Không, đã đến đây thì việc gì cũng như nhau. Cũng như vào sới bạc thì tá lả hay chắn cạ cũng là chơi thôi, nhà chủ bày bài gì chơi bài đấy. Tính là gì cho mệt.

Cán bộ cười, rồi bất chợt nghiệm giọng.

- Hôm nay chúng tôi gọi anh lên về blog Người Buôn Gió và sách Đại Vệ Chí Dị, anh có ý kiến gì không.?

Đối tượng ngơ ngác.

- Sách nào, blog nào, sách tên gì, blog là cái gì.?

Cán bộ nghiêm giọng

- Sách của anh, blog của anh.

Đối tượng càng ngơ ngác.

- Tôi tưởng ở chợ Đồng Xuân ai mất cắp, các ông nghi ngờ gọi tôi lên thẩm tra, chứ tôi học còn chả quá trung học, biết gì mà viết sách. Sách phải người có học thức viết, loại như tôi thì chỉ ăn cắp, trấn lột chứ biết gì mà sách với blog. Tôi mà biết các ông hỏi thế này tôi không lên đây làm gì cho mất công. Tưởng hỏi chuyện trộm cắp thì tôi bỏ mấy chục năm nay rồi, mà tôi trước chỉ đi ''đập '' kho hàng chứ chả bao giờ ăn cắp vặt.

Cán bộ thoáng lúng túng rồi trấn tĩnh có biện pháp ngay.

- Anh chính là Người Buôn Gió và tác giả cuốn Đại Vệ Chí Dị, tôi sẽ cho anh thấy ngay băng chứng bây giờ.

Cán bộ gọi cấp dưới mang vào máy tính, mở ra có đoạn một đài phát thanh phỏng vấn. Cán bộ cười hả hê hỏi.

- Giọng anh đấy, anh nhận ra chưa, người ta đang hỏi là thưa anh Người Buôn Gió, anh cho biết...rồi anh trả lời đấy.

Đối tượng thở dài chán nản, hắn đứng dậy bảo.

- Giọng tôi hay không thì xét sau, anh phải có bản giám định về giọng tôi ở đoạn phỏng vấn này. Sau đó chúng ta làm việc, giờ không có mà làm thế này thì tuỳ tiện. Thôi chào anh tôi về, lúc nào có giám đinh anh gửi giấy tôi sau.

Cán bô tức quát.

- Ông ngồi đấy, đm cơ quan nhà nước mà ông cứ như cái chợ, thích là về sao. Đm làm việc phải nghiêm túc chứ.

Đối tượng.

- Đm không là cái chợ thì là cái gì, chính ông cho nó thành cái chợ đéo phải tôi, cơ quan nhà nước, cơ quan an ninh điều tra thì làm việc phải có bằng chứng, giám định rồi mới triệu tập người ta. Cứ vớ cái gì là gọi người ta lên à. Tôi về, ông làm đéo gì thì làm.

Cán bộ đứng dậy ngăn đối tượng lại nói ôn tồn.

- Ông đéo phải làm trò đấy, ông biết thừa cần giám định thì chúng tôi có. Đm ông cứ vớ vẩn mất thời gian chứ làm đéo gì đâu.

Đối tượng.

- Tất nhiên là các ông sẽ có, nhưng ít cũng 3 ngày nữa, tôi chả việc gì phải vội, 3 ngày nữa các ông đưa ra giám đinh, tôi lại có lý do khác nại ra để lại 3 ngày nữa. Thời gian làm việc của tôi với ông là vô biên, là Sơn Tinh và Thuỷ Tinh mẹ nó rồi. Giờ không cho về thì cứ ngồi im đây, bao giờ có giám định thì nói tiếp.

Hai bên nhìn nhau, một lát đối tượng tỏ vẻ buông xuôi, chấp nhận thua cuộc.

- Thôi được, tôi nhận. Đằng nào ông cũng giám định được, khỏi mất thời gian cho ông.

Cán bộ thở phào, cười rạng rỡ.

- Thế chứ, ông chối sao được, dù sao cũng cám ơn ông không làm mất thời gian. Audio còn đó, ông chối thế nào được ông Buôn Gió.

Cán bộ chuẩn bị viết lời khẳng định thì đối tượng cười khành khạch hỏi.

- Ông viết cái gì đấy.?

- Thì ông nhận ông là Người Buôn Gió trên mạng, tôi ghi chứ sao.?

Đối tượng nhìn cán bộ cười hềnh hệch.

- Ông vội thế, tôi nhận giọng trong audio của tôi chứ nhận tôi là Người Buôn Gió lúc nào đâu. Ông cứ hồ đồ thế bảo làm sao không lắm an oan.

Cán bộ vặn.

- Ông vừa thôi, người ta phỏng vấn Người Buôn Gió, người ta bảo thưa anh Người Buôn Gió anh cho biết, rồi ông trả lời, giọng ông đó , ông còn không bảo ông là Người Buôn Gió nữa.

Đối tượng.

- Này nhé, tôi hỏi ông. Ví dụ ông đứng ở trước cửa hàng bán thuốc. Có người lạ hỏi ông, anh C ơi, cho em biết hiệu thuốc ở đâu, con em bị sốt cao quá. Ông tên là H, lúc ấy ông chỉ tay luôn hiệu thuốc phía sau hay là ông bảo người ta tôi không phải là C. Rồi người ta gọi đúng tên ông thì ông mới chỉ cho người ta hiệu thuốc. Ông thử nghe lại đoạn audio người ta hỏi thưa anh NBG anh cho biết, tôi trả lời ABC luôn. Có câu nào tôi bảo, đây tôi NBG đây, tôi xin trả lời ABc gì đó không.?

Cán bộ lắc đầu.

- Đm, tưởng ông anh hùng lắm, dám làm dám nhận, người đấu tranh cho tư do dân chủ phải đàng hoàng. Làm phải dám nhận mới có sức thuyết phục người nghe. Thiên hạ người ta đọc ông, khen ông anh hùng. Mà anh em chúng tôi cũng còn nói thằng Buôn Gió bản lĩnh lắm. Đéo ngờ vào đây ông run, ông sợ không dám nhận mình là Buôn Gió. Thế còn nói chuyện đéo gì nữa. Đấu tranh kiểu ông quá vớ vẩn.

Đối tượng cười nhạt.

- Các ông mới là vớ vẩn, đm cơ quan điều tra phải uy nghiêm, oai vệ. Đối tượng sợ hãi không dám nhận, thế mới là cơ quan an ninh tạo được cái uy. Còn nó làm nó nhận đấy, quá là nó coi các ông vớ vẩn nên nó không sợ. Tôi thì sợ để các ông được oai, thế còn gì.

Cán bộ.

- Thế ông không sợ người biết ông người ta sẽ chê ông là hèn à.? Mang tiếng là người nổi tiếng, can đảm này nọ mà phải thế này à.?

Đối tượng.

- Tôi cần đéo gì, tôi vô học, lưu manh. Ai biết tôi thì tất biết tôi rồi. Còn ai không biết nghĩ sao kệ họ. Tóm lại tôi đéo phải Người Buôn Gió thế thôi. Chả anh hùng gì ở cơ quan an ninh điều tra cả.

Cán bộ sắp hồ sơ cười khinh bỉ.

- Mẹ, tưởng thế nào, vào đây chối phắt, thế mà tưởng gan dạ lắm.

Các câu hỏi sang hướng khác, là vì sao anh có sách Đại Vệ Chí Dị, rồi loanh quanh lại kết luận đối tượng là Người Buôn Gió. Đối tượng lại gân cổ cãi là thằng cầu thủ bóng đá nó ký tên trên áo tặng người ta, nhưng nó có làm ra cái áo đó đâu. Đầy người mua sách ký tặng nhau nhân dịp sinh nhật này nọ, chả lẽ họ cứ ký tặng sách nhau thế là sách họ à.

Cuối cùng thì đối tượng không nhận là Người Buôn Gió, chỉ nhận có tàng trữ sách Đại Vệ Chí Dị, có mang sách cho người khác. Nếu giám định đúng nước Vệ trong sách là nước Việt Nam, nội dung sách chống phá nhà nước Việt Nam thì đối tượng sẽ nhân tội tàng trữ , phát tán ấn phẩm chống phá chế độ.

Tất nhiên không có công thức pháp lý nào quy định nước Vệ là nước CHXHCN VN, cũng như nội dung trong đó không thể cho là chế độ Việt Nam hiện nay. Cuốn sách chỉ là dạng xuất bản trái phép nên bị tịch thu và đối tượng cam đoan không tán phát ấn phẩm trái phép.



================================================



Câu chuyện này có thật, và không kể ra với mục đích mua vui.


Đời đéo biết đâu mà lần, đéo biết ai là thế nào. lúc sóng gió này chiến đấu mà vẫn giữ được mình là giúp cho đồng bọn rất nhiều. Đừng để đồng bọn bị phân tâm hay đau xót vì mình bị nạn. Thế cũng là nghĩa khí rồi, cần đéo gì làm anh thư, hảo hán làm gì.
 


Bát bún mọc ở Bremen



Bún mọc là thứ đơn giản, chỉ có nước dùng, hành, mùi và những viên mọc làm bởi thịt xay trộn cùng nấm hương thái nhỏ. Người ta ca ngợi phở, bún riêu, bún ốc nhưng chả mấy khi người ta ca ngợi bún mọc cả. Món ăn này chắc vì đơn giản, nên chẳng đáng đưa vào trong tâm trí của những nhà ẩm thực học kiêm người viết xã hội.

Mọc chỉ là thứ để cho thêm vào bún ở Hà Nội. Bún thang, bún bò, bún dọc mùng chân giò, bún măng ngan, vịt ...thậm chí là cả bún riêu hay phở gà đều có thể cho thêm mọc. Khi bán hàng người ta trộn thịt với mộc nhĩ cho đỡ tốn, vì nấm hương đắt hơn. Thế là thành ba loại mọc, mọc trộn nấm hương, mọc trộn mộc nhĩ và mọc chả trộn gì cả. Trong ba loại đấy lại có hai loại thịt, là thịt như dạng băm hay như dạng xay nhuyễn mà mua ở chợ gọi là giò sống.

Tính ra bún chả nướng băm viên cũng có thể gọi là dạng mọc. Nhưng chả ai người ta gọi vậy, nghe gọi mọc nướng mất cảm tình quá.

Tôi thích ăn bún mọc, vì nó dễ ăn, không có xương để phải nhằn như bún móng giò hay bún sườn, cũng không quá béo như bún bò hay quá nhiều hương vị như bún thang. Thích nhất ăn món gì dễ nuốt trong khi đầu óc đang phải nghĩ nhiều, lúc đầu đang nghĩ nhiều ăn món nào phức tạp một chút tự nhiên thấy khó chịu. Có thể tôi thích nữa là vì ngày nhỏ mẹ tôi hay ăn và cho tôi ăn, cái này chả biết có đúng không di truyền hay ảnh hưởng thế hệ , nhưng thằng Tí Hớn bây giờ nó cũng khoái ăn bún mọc.

Hàng bún tôi thích ăn nhất ở đầu ngõ Nội Miếu, của chj con dâu ngõ đó bán. Lúc sớm chị bán ở chỗ nối hàng Giầy với Lương Ngọc Quyến, đối diện với khách sạn của tay một thời buôn lậu Thái Gù. Muộn hơn tầm 8 giờ chỉ chuyển sâu vào trong ngõ Nội Miếu để tránh công an, dân phòng phường Hàng Buồm truy quét. Chị bán bún măng khô, sườn, móng giò, thịt chân giò thái mỏng. Tương tự như bún dọc mùng, có điều thay bằng dọc mùng là măng khô. Lúc tôi ở nhà là 15 nghìn một bát , rẻ một nửa so với phở mà vẫn ngon miệng. Khách của chị đa số là người bình dân, mấy chị bán hàng trong phố, hàng xóm, mấy ông già về hưu. Hiếm khi thấy thanh niên sành sỏi thời trang nào ngồi ăn hàng của chị.

Hàng bún thứ hai là bún dọc mùng, cách nhà tôi mấy nhà. À mà nói nhà ở đây là nhà Phất Lôc, đoạn ăn sáng của tôi thât nhiêu khê. Tôi lấy vợ ở Hoàng Quốc Việt. Nhưng cứ sáng thì tôi về nhà Phất Lộc ở đó đến chiều, đấy là chỗ tôi mánh mối, làm ăn. Mỗi sáng đi quãng đường gần chục cây số đó, có bao nhiêu hàng ngon. Nhưng vẫn cố lết về chỗ phố cổ quanh nhà để ăn. Không phải vì các nơi kia không ngon hay tôi coi thường điều gì. Mà ngồi ăn sáng ở chỗ quen thuộc, xung quanh là nhà bạn bè, người quen cũng tự nhiên thấy ấm áp hơn là ngồi một nơi đầy người tứ xứ, xa lạ bao quanh.

Báo chí người ta lên án người Hà Nội bán cháo chửi, bún chửi. Nhưng có chuyện này chả thấy báo chí nào nói. Đó là nhiều người chủ hàng đứng ra, công thức của họ, còn người bán đến người phục vụ đều ở tỉnh khác được thuê. Phần lớn là các cô gái trẻ, các cô này sau thời gian va chạm, tự nhiên nhiều cô thành chao chát, cô xinh hơn và biết trang điểm hơn, cô ăn nói đối đáp với khách mạnh dạn hơn...có lần tôi cả thằng bạn vào một hàng ăn ở chỗ Đê La Thành, vừa dừng xe thằng bạn quay ngoắt ra bảo thôi đi quán khác. Hỏi làm sao nó bảo. Cái đứa bán hàng kia ở quê đứng bán, không thích. Lúc đó tôi nghĩ nó khó tính, nhưng thôi chả đáng bàn đi quán khác. Rồi khi tôi ăn mỳ vắn thắn, một hàng lâu đời ở Đinh Liệt. Cô bán hàng và các cô phục vụ đều được thuê, từ cái hất hàm của cô đứng bán hỏi ăn có sủi cảo không , cho đầy đủ gan , tôm hay thế nào đã làm tôi thấy khó chịu. Rồi khi cô phục vụ đặt toẹt cái bát trên bàn, quay ngoắt mông để nói câu chuyện dở giữa họ với nhau, kể về một người khách nam nào đó đang tán tỉnh mình. Tôi ăn bát mỳ của một quán hàng lâu đời, trong câu chuyện của các cô bình phẩm là thằng đấy thế này, thế kia, không bằng thằng nọ. Rồi xen những tiếng bình phẩm là những tiếng chửi bỡn cợt như tổ sư cái thằng đi cái xe ghẻ mà cứ tinh tướng, hôm qua anh vừa đi New ( quán Bar ở Tràng Thi đã bị đóng cửa ). Chán chuyện thằng này, thằng nọ các cô bàn chuyện bà khách kia làm kiểu tóc mới xấu, xăm môi hỏng, áo mặc đắt tiền mà không hợp....

Tất nhiên là tôi ăn không ngon, tuy nhiên tôi không phê phán gì họ. Những câu chuyện như thế này người ta gọi là '' buôn chuyện''ở đâu mà chả có. Tôi cũng không cho đó là điều gì ghê gớm cần đến phạm trù đạo đức để phê phán. Nhưng không thích thì tôi tránh những hàng như vậy, lúc đó tôi hiểu cái lý do của cậu bạn hôm nào đã quay phắt trở ra.

Bạn tôi ở Sài Gòn ra, thích ăn phở cuốn. Chả hiểu cái món phở cuốn này chui ra từ khi nào, nhưng nhiều người thích ăn lắm. Cả đoạn phố Ngũ Xá chỗ Trúc Bạch la liệt các hàng đấy. Bạn tôi gọi mấy cô phuc vụ bằng giọng lớn- Này, mang cho mấy đôi đũa ra đây. Nhìn món ăn đã bê lên mà mãi chả thấy đũa, bạn thắc mắc.

- Sao ngoài này kỳ vậy, gọi thế mà cứ như không nghe thấy thì sao.?

Tôi mỉm cười nhìn bạn, rồi khẽ khàng gọi.

- Em ơi, làm ơn cho mấy đôi đũa nhé.

Cô phục vụ mang cả vốc đũa cắm vào ống đưng. Bạn nhìn tôi hỏi.

- Ông nói bé thế mà nó nghe thấy, tôi goi to thế mà nó chả nghe thấy gì.

Tôi giải thích, họ đều nghe thấy hết. Có điều họ là người bán thuê, khách thì đông, họ làm cả ngày liên miên. Họ có những cái bực mình. Mình nhẹ nhàng thì họ thấy được tôn trọng, họ chả nề hà gì. Gọi như quát họ tức thêm thì họ cho mình chờ.

Bạn tôi phản đối.

- Không được, việc của họ nhận lương là phải có trách nhiệm phục vụ khách. Trong nam nhân viên phục vụ không bao giờ thái độ thế này cả. Kể cả từ dắt xe cho mình ngoài cổng, đến bưng bê. Trong đó đúng tinh thần phục vụ khách hàng là thương đế, không có chuyện thế này.

Tôi cười, cố phải nhin không cười to, tôi doạ bạn.

- Ông mà nói to thế, nó nghe thấy, nó nhổ nước bọn vào nước chấm, đái vào bia của ông luôn. Cho ông dùng, ngoài này mấy vụ thế rồi đấy.

Bạn tôi vừa ăn, vừa ấm ức nhìn mấy cô phục vụ. Tôi đành phải tốn công giải thích vòng vo cho bạn đỡ bực.

- Ông ạ, miền Bắc CNXH và bao cấp mấy chục năm, tinh thần phục vụ nó ít nhiều chưa phai. Thứ hai nữa là tính giai cấp đấu tranh còn mãnh liệt lắm. Người ta làm thuê, lương thấp. Chủ hàng thu lãi lớn, khách hàng ăn uống trưởng giả. Bảo sao trong lòng họ không ức chế, họ chưa quen được với cơ chế sòng phẳng như trong các ông. Cái tâm lý này nhìn bên ngoài thế, nhưng phân tích nguyên nhân sâu ra thì có lắm vấn đề. Tôi chỉ nghĩ đại khái là thế thôi. Họ cũng chỉ là nạn nhân của một thứ tư duy thôi.

Ông bạn vàng từ phương Nam mặt mày mới giãn ra.


Bây giờ mới là câu chuyện bát bún ở Bremen, bạn đọc sẽ tưởng tôi lan man đang đi lạc đề từ bán bún sang cách phục vụ. Không, tôi có thể sai lỗi chính tả. Chứ chưa bao giờ sai khi thể hiện điều mình muốn nói, chỉ đôi khi đọc vội các bạn hiểu sai thôi.

Lúc đó tôi đến Đức được ba ngày, có việc dự một chương trình hỗ trợ tâm lý cho gia đình có người bị khuyết tật. Tôi trú nhờ ở nhà một cặp vợ chồng già. Họ già lắm, bà cụ phải đến hơn 80. Bữa đó họ đãi tôi món bún mọc. Lúc ăn xong bán bún tôi thần người ra nghĩ. Tôi chưa từng ăn bán bún mọc nào như vậy. Nước dùng trong vắt như nước khoáng mà ngọt lừ vị xương thịt, viên mọc thả vào nồi được vớt ra đúng lúc chín tới. Cái giống mọc để chín kỹ quá nó khô và xác, vớt sớm quá không chín bên trong thì nó tanh. Làm sao vớt ra khi ăn mà cắn miếng mọc thấy bên trong trắng rồi chỉ còn li ti vài chấm nước đỏ tứa ra là ngon nhất.

Bà cụ già lọ mọ trần từng bát bún một, vớt mọc, rắc hành đưa cho từng người. Mỗi lần xong một bán, bà ngừng lại chút để nước nóng già rồi làm tiếp cho người khác. Bát bún đầu tiên tôi ăn quá nhanh, khi hết rồi tôi mới thấy nó ngon, như nói trên rồi vì bún mọc là thứ dễ ăn, không cầu kỳ. Đưa lên nó cứ trôi tuột vào miệng, tính tôi ăn lại nhanh nên nhoáng cái đã xong. Vi ngọt và thơm ở miếng cuối cùng tôi mới thấy. Tôi xin bà cho thêm một bát nhỏ nữa. Bây giờ tôi ăn chậm để tìm hiểu sao nước dùng trong mà vẫn thơm ngon vậy. Sau đó tôi mang bát vào bếp để hỏi bà. Hoá ra cái món đơn giản mà chưa chắc nấu đã đơn giản. Chả thế mẹ tôi dạy bảo tôi khi nấu ăn, cần gì phải thử nấu món sơn hào , hải vị gì để biết tài nấu ăn. Chỉ cần luộc rau muống, xanh, giòn, nước trong không đục là biết tài rồi. Bí quyết của bà cụ là chọn xương tươi , xương ống, nhưng ninh làm sao để lửa thế nào để không hôi. Làm thế phải rửa sạch, đun xương sôi thì đổ nước đi, rửa lại xương và ninh lần nữa. Cái này mới khó nói, ninh xương ở lửa thế nào để xương tiết ra chất mà không nồng mùi mới khó. Cái đó là kinh nghiệm của cụ bà. Lúc ninh chịu khó hớt bọt, hành nướng cho vào túi vải, cũng chỉ cho vào nồi nước dùng trong lúc thời điểm nhất định. Hoá ra được cái nồi nước dùng bằng xương ninh , tưởng dễ mà khó, vì công thức của nó là kinh nghiệm của ngọn lửa, của thời điểm. Cái mà khó sách nào nói được.

Lạ điều là nhà toàn đàn ông, thế nhưng cứ ngồi sẵn trên bàn, hai tay đặt trên bàn chờ bà cụ bê từng bát một ra. Thì ra bà cụ không cho ai được phép giúp bà. Lúc này tôi hiểu là người ăn hãy ngồi ngay ngắn trong sự chờ đợi le lói chút háo hức là tôn trọng người phục vụ. Và được phục vụ người ăn một cách trân trọng là niềm vui pha lẫn tự hào của người phục vụ.

Chỉ một món bún mọc đơn giản. Nhưng từ khi nấu đến khi đưa lên bàn cho người mọi thứ đều cẩn trọng, mặc dù là những người thân quen trong gia đình chứ chẳng phải tiệm ăn nổi tiếng nào, hay vị quan khách cao cấp nào. Quá trình ấy diễn ra pha chút quy luật, một chút truyền thống thiêng liêng, một chút lịch sự...nhưng không tạo ra sự khách sao mà trại lại nó cho cảm giác ấm cúng và trân trọng với công sức của người nấu và sản vật thiên nhiên dành cho con người. Chả thế hồi bé ăn cơm khi rơi , bố tôi cứ nói hạt cơm là ngọc thực, mang bao mồ hồi của người nông dân một nắng hai sương, kể cả mình có tiền cũng phải trận trọng nó. Chả thế mà mỗi khi ăn ở nhà thờ hay gia đình người Công Giáo, họ cầu nguyện những lời cảm tạ và ước mong ai cũng có được ăn như họ.

Sau bữa ăn, trò chuyện tôi hỏi về hai cụ. Họ là người Bắc di cư vào Nam năm 54 , ông cụ là thầy giáo dạy môn lịch sử, triết học. Bà cụ thời xa xưa lắm là một người con gái phố Hàng Vải, bà nói vẫn nhớ ngôi nhà của mình.

Bây giờ thì tôi hết thắc mắc vì sao bán bún tưởng đơn giản mà ngon, vì sao mọi người trong nhà họ có phong cách sinh hoạt như vậy.

Nhưng tự nhiên khi hết thắc mắc này lại đến một thắc mắc xót xa khác.

Bát bún, người phục vụ, người ăn ...như thế, đáng lẽ nó phải tồn tại ở Hà Nội hàng ngày, hàng giờ trong mỗi gia đình, mỗi quán ăn. Chỉ nên tiếp quản chứ không nên giải phóng những thứ như thế.

Nếu khi nào, thằng bạn tôi có dịp qua đây , chắc chắn tôi sẽ dẫn nó đến Bremen để xin hai cụ cho chúng tôi lần nữa được thưởng thức bát bún mọc trong bầu không khí của Hà Nội xa xưa.
 
78924741_506438916883292_8724463954237063168_n.jpg



Thánh địa trong mỗi con người


Nhà tôi ở số 22 ngõ Phất Lộc, thằng An nhà số 28. Tôi và nó học cùng vỡ lòng, đến lớp 3 thì nó bị đúp. Ngày bé giữa tôi và nó là những trận ẩu đả liên miên, đến mức từ nhà ra ngõ nhìn thấy nhau là lao vào đấm đá nhau.

Lúc trước nó là đầu gấu, nó bắt nạt tôi nhịn, nhưng đến năm đi học thì tôi chẳng sợ gì nó nữa, bởi ở trường tôi phải chinh chiến với bao nhiêu thằng khác nữa. Cả tuổi thơ chúng tôi là kẻ thù của nhau. Rồi 18 tuổi tôi đi lính, lính về làm giang hồ, rồi đi tù...

Khi tôi quyết hoàn lương, cầm khoan, xách máy hàn đi làm thợ quảng cáo. Ngày nọ gặp ở quán nước đầu ngõ, thằng An nói nó mở cái nhà nghỉ ở Cầu Giấy, bảo tôi đến làm biển. Nhà nó ở ngõ Phất Lộc đã bán đi, nó ở đâu tôi cũng không biết.

Hôm đó tôi đến nhà nghỉ nó làm biển, có một mình tôi, nó phụ giúp cùng. Chúng tôi nói chuyện ấu thơ ở con ngõ, nhưng tuyệt không nói đến chuyện hai thằng từng đánh nhau toé máu mồm, mũi bao nhiêu trận.

Thằng An trầm ngâm nói.

- Ông ạ, bán nhà đi nơi khác là một sai lầm, mỗi lần về ngõ mình, nhà mình của người khác, thấy buồn lắm ông ạ.

Tôi nhớ năm tôi 17 tuổi, một sớm tôi đứng nhìn ra cửa ngắm mặt trời, bố tôi đứng bên cạnh, ông bảo.

- Bố nghĩ nên bán cái nhà này con à?

Tôi giật mình hỏi.

- Sao lại bán ạ?

Bố tôi buồn rầu nói.

- Bán để chia cho các con.

Tôi lắc đầu nói.

- Nhà của ông bà để cho bố, giờ chả đói khổ gì, bán đi mà chia, như thế con nghĩ không nên.

Bố tôi ứa nước mắt, ông nhìn tôi rồi quay về bàn uống nước, ông ngồi trầm ngâm.

Nhà tôi có 1 chị lớn, 5 anh em trai kế sau, tôi là thứ năm, dưới tôi là thằng út.

Thế rồi bố tôi cũng gắng mua miếng đất chỗ này, chỗ kia, cũng cho mỗi người một phần. Cái nhà Phất Lộc bố tôi nói cho tôi và thằng út và mẹ tôi nữa. Khi bố tôi mất đi, tôi chỉ nghe anh tôi, mẹ tôi, chị tôi nói lại rằng di chúc bố tôi để lại ghi như thế.

Tôi ra tù thì em trai tôi đã có vợ con, ở cái nhà Phất Lộc ấy. Tôi một thân một mình, lại sống kiểu lang thang nay đây mai đó, làm chỗ nào ở chỗ đó, có lần còn đi thuê nhà xóm bụi bãi rác Thành Công để ở cho gần chỗ làm.

Lúc tôi lấy vợ, ở nhờ nhà vợ cho đến lúc tôi đi nước ngoài.

Em trai tôi nghiện ma tuý, nó đánh đuổi vợ con ra khỏi nhà, làm giấy tờ ly dị. Con em dâu đã ở ngôi nhà ấy gần 20 năm, phải khăn gói với 2 đứa con ra đi tìm thuê một căn hộ chung cư ba mẹ con sống với nhau.

Một người phụ nữ ở quê lấy chồng thành phố, gần 20 năm thì cả ngần ấy năm cay đắng với gã chồng nghiện, rồi đến ngày con gái sắp trưởng thành thì lếch thếch khăn gói kéo nhau đi, thêm thằng con trai mới 5 tuổi.

Tôi nghĩ đến đứa cháu gái mình từng chăm bẵm, giờ nó có người yêu, gia đình nhà người yêu nó thấy hoàn cảnh mẹ con nó như thế không biết có ngại gì không. Rồi còn thằng em nó nữa, cứ ở nhà thuê rồi mai sau lại đi thuê nhà nơi khác, học hành cũng bất ổn.

Nghĩ mãi rồi tôi bỏ hết tiền mua căn hộ giá rẻ cho người thu nhập thấp, chỉ 500 triệu để mẹ con nó có chỗ ở ổn định.

Em trai tôi nghiện , giờ nó ở trai cai nghiện, cuộc đời của nó loanh quanh ở trong trại cai nghiện này đến cai nghiện khác. Còn tôi thì hẳn là các bạn thấy rồi, một kẻ lưu vong, phản động không có ngày về quê hương.

Cái nhà Phất Lộc để đó. Nó nằm ở đầu ngõ Phất Lộc và đầu phố Lương Ngọc Quyến.

Chốc lại có người nói đến số phận cái nhà ấy với tôi, rồi phần của người này, phần của người kia, lộc của người nọ....

Nhiều bạn đọc của tôi, họ ở xa, có dịp về Hà Nội, họ đi qua cái ngõ Phất Lộc ấy, chụp cái nhà tôi gửi cho tôi, họ bảo cho tôi đỡ nhớ. Có lần tôi nhìn tấm ảnh, thấy trên gác nhà tôi có ánh đèn, tôi biết mẹ tôi đang ở đó, cái gác ấy là ban thờ nhà tôi, ở trên cùng là ban thờ Phật, ở dưới là thờ ông bà nội, thờ bố tôi, chắc ngày một, hôm rằm mẹ tôi đang thắp hương.

Tôi nhớ lại bài thơ tôi viết trong tù, đúng ngày sinh nhật thứ 23.

- 6 tháng rồi sao mẹ vẫn chưa quen
Những đêm trường cửa ngỏ chẳng cài then
Con không về, đêm dài hơn thế kỷ
Thằng nhà bên đặt trùng tên
Mẹ nó gọi, mẹ con giật mình hoảng hốt.
Hiếu con à, chốn đó sống sao con?

Kinh giải hạn, mẹ tụng dài thêm nữa
Tiếng Di đà như lay cả rèm thưa
Tuần nhang hết, tuần nhang sau nối tiếp
Nhang khói nhạt nhoà
Tượng Phật vẫn trầm tư.

Thơi gian ơi
Hãy đi như giấc mơ
Cho thư con viết
Thôi hêt màu hung nhớ.

Rồi hôm nao hạn trời con qua hết
Mẹ xem kìa
Tượng Phật sáng hào quang.

Tôi gửi bài thơ về cho mẹ từ trong tù. Rồi mấy năm sau ra tù, không xin được đâu việc, tôi ngồi trên gian gác có ban thờ ấy, lục kinh Phật ra đọc, thấy lá thư có bài thơ tôi gửi mẹ nằm trong giữa cuốn kinh. Căn gác trong ngôi nhà này, có bao nhiêu ngày, bao nhiêu đêm mẹ tôi ngồi tụng kinh cầu Phật mong mỏi cho tôi được bình an, được thoát nạn. Bao nhiêu là bao nhiêu ngày ?

Thực sự từ khi 18 tuổi, tôi không còn nhà ở ngôi nhà ấy nhiều, tính ra trong 30 năm qua đến nay, tôi chỉ ở ngôi nhà đó vài năm.

Trước 3 hôm tôi đi Đức, tôi về căn nhà đó gặp mẹ tôi, tôi nói con đi nước ngoài mẹ à. Mẹ tôi hỏi

- Anh đi bao lâu.

Tôi nhìn ra cửa, tôi cảm giác như quay lại sớm năm nào, tôi đứng nhìn ra cửa và bố tôi nói chuyện số phân cái nhà. Tôi bảo mẹ.

- Con không biết, có lẽ con chẳng bao giờ về mẹ ạ.

Mẹ tôi thở dài não nề.

- Chẳng đói kém gì, sao lại đi như thế?

Tôi cố gìm nước mắt nói.

- Thôi con đi, ở đó còn bình yên, còn hơn ở đây mẹ cứ phải lo cho con.

Tôi chào mẹ ra khỏi cửa, tôi không nhìn lại, không như lần tôi ở trại b14 về nhà chào mẹ, lúc đi quay lại thấy mẹ tôi đứng nhìn theo. Lần này tôi đi không ngoảnh lại, sợ thấy cảnh mẹ buồn. Thế là tôi cũng không nhìn ngôi nhà ấy lần cuối trước khi đi vào cuộc viễn du ngàn dặm không có ngày trở lại.

Bây giờ tôi đi như thế, em trai tôi đi như thế. Mẹ tôi còn vài năm nữa là 90 tuổi.

Ai cũng hiểu nói đến số phận cái nhà ấy, là nói đến chuyện gì.


Nếu bạn đã từng xem phim Tử Chiến Thành Jerusalem, có bạn nào còn nhớ đoạn hội thoại giữa người lính trẻ giữ thành và viên chỉ huy quân đội hùng hậu có đôi mắt u buồn. Khi người lính trẻ giữ thành hỏi vị tướng già bên kia tại sao phải tranh giành đổ máu để có được ngôi thành bằng đá vô tri.

- Nó chẳng là gì, nhưng nó là tất cả.

Khi bạn luôn bằng những nỗ tận cùng của bạn để giữ một ngôi nhà cũ, một mảnh đất nhỏ.

Đó chính là thánh địa trong lòng bạn.

Có điều, muốn giữ được thánh địa của mình, ngày xưa người ta đổ máu, còn ngày nay bạn phải vắt sức ra để kiếm tiền bỏ ra giữ nó.
 
Vì sao dân Việt Nam thích đánh nhau


Có nhiều lý do đưa ra, lý do nào cũng thuyết phục.

Với tôi một trong những nguyên nhân đó là do mất niềm tin vào pháp luật.

Một lần tôi đi xe máy trên đường Láng, đi tốc độ chậm, đúng phần đường bên mình. Bỗng bên hướng ngược chiều có chiếc xe lao sang lấn làn và tông vào xe tôi. May là khi xe chạm vào nhau bản năng tôi nhảy bật ra, nên chẳng hề sao. Cái cậu đâm vào xe tôi thì nằm dãy đành đạch.

Mọi người xúm xem, tôi gọi ai xe ôm giúp tôi đưa cậu ấy đi bệnh viện, tôi móc ví lấy tờ 100 nghìn bảo trả tiền trước. Có cậu xe ôm nhiệt tình chở ngay.

Vào viện bác sĩ để cậu ấy nằm, nói tôi đi đóng tiền khám chụp, này nọ. Tôi đi đóng rồi cầm hoá đơn về, họ bảo tôi đưa cậu ấy đi chụp. Chụp xong đưa kết quả, bác sĩ xem rồi lại bảo y tá viết hoá đơn để tôi đi đóng tiền giường, tiền thuốc và băng bó.

Mấy tiếng sau có công an giao thông vào viện lấy lời khai, họ đưa tôi cái giấy giữ xe, hẹn làm việc.

Hôm sau tôi đến công an giao thông đội 4 gì đó , hồi ấy thứ trưởng công an Nguyễn Duy Ngọc đang là trưởng phòng CSGT Hà Nội. Bọn cảnh sát giao thông làm việc và kết luận tôi đi đúng đường, có bằng lái xe, giấy tờ xe đầy đủ. Cậu kia đi sai làn đường, quá tốc độ, không có giấy phép lái xe.

Tôi bảo cho tôi lấy xe của tôi về đi lại, nó bị vỡ chắn bùn bằng nhựa, nhưng thôi không sao, tôi sẽ tự sửa.

Công an giao thông họ nói không được, tôi phải chờ cậu kia đến làm việc, hai bên thoả thuận đền bù và ai sai phải chịu phạt. Xong xuôi mới trả xe.

Tôi nhớ có lần tôi cho thằng em xã hội mượn xe, nó rẽ trái, tông phải một chú bộ đội, nhà chú ấy ở khu Mai Dịch, văn công quân đội. Chú ấy bị thương, tôi đến nhà thăm chú, xin trả tiền viện phí, chú ấy lấy sấp hoá đơn viện phí ra bảo. Thôi chúng mày đáng tuổi con , chú chỉ bắt mày trả những cái hoá đơn ấy thôi, cho chúng mày nhớ mà đi cẩn thận, may cho mày tao bộ đội có được ưu tiên, không chúng mày chết tiền. Còn tiền nong khác chú không tính làm gì. Đến hẹn chúng tôi ra đội giao thông số 1, đấy là năm 1998, hai bên đã bồi thường thoả thuận đền bù , làm giấy trước công an. Sau đó chú ấy về, còn tôi ở lại nộp phạt tội rẽ trái không chú ý gây tai nạn. Tôi nộp phạt xong, bảo cho em xin cái xe, anh thiếu tá công an giao thông nói.

- Mày cho anh năm chục, công tao làm hồ sơ giấy tờ vụ này.

Híc, tôi nản quá, tôi bồi thường, chịu phạt, nhận lỗi..anh ấy có giúp gì tôi đâu. Nhưng nghĩ đến tầm đấy rồi thì thôi bỏ nốt cho xong việc. Tôi đưa năm chục nghìn và lấy cái giấy trả xe, ra đến kho lại trả thêm tiền phạt lưu kho nữa.

Quay lại chuyện tôi là nạn nhân kia, tôi chờ một tuần rồi lên đội CSGT xin gặp anh thụ lý, trình bày tôi là công nhân treo lắp biển quảng cáo, tôi cần xe để đi làm, mong anh giúp tôi cho xe tôi về. Anh ấy bảo để anh ấy hẹn thằng kia lên giải quyết.

Ba hôm sau tôi đến, anh ấy bảo thằng kia không đến, nên không giải quyết được.

Tôi trình bày nỗi khổ vì không có xe đi làm, mà thực sự lúc đó tôi làm thợ quảng cáo rất cần xe vì đi treo biển khắp nơi. Tôi cam kết không đòi bồi thường gì và biếu anh công an ấy 200 nghìn để giúp tôi lấy xe ra. Anh ấy bảo tôi viết giấy cam kết, rồi xác nhận cho tôi ra kho bãi lấy xe ra, lại mất tiền lưu kho.

Thế là tôi bị hại rồi lại thành bị hại tiếp, tôi nghĩ giá như lúc đó kệ mẹ thằng kia, dựng xe lên mà đi cho rồi. Hoặc giá như nó không bị sao, thì múc cho nó mấy nhát rồi đi, chứ để ra công an thì dù đúng cũng khốn khổ hơn.

Chục năm sau tôi thành phản động, một hôm hàng xóm nhà tôi bị bọn xã hội đen đến tìm đứa con vì nợ nần gì chúng nó. Khi chúng nó quây quanh nhà, bà hàng xóm gọi điện thoại báo công an, khi bà ấy đang bấm điện thoại, tôi bảo bà nói là nhà thằng Hiếu đang tụ tập mấy người lạ, có cả khẩu hiệu và băng rôn, có cả người nước ngoài..phải nói thế công an đến mới nhanh, chứ nói sắp đánh nhau thì công an không đến đâu.

Nhà kia không nghe, gọi cho công an kêu cứu thảm thiết

- Ôi trời các anh ấy, ở đầu ngõ Phất Lộc , có bọn nó đến sắp giết nhà tôi. Các anh đến cứu giúp gia đình tôi với các anh ơi.

Nửa tiếng sau công an phường xuống, dù từ trụ sở phường đi xe máy ra đó mất tầm 3 hay 4 phút. Nhà kia tru tréo rằng gọi từ bao lâu, để nó đánh rồi mới xuống. Anh công an phường bảo chưa đánh nhau, chưa phạm pháp thì đến sớm làm gì !!!

Mới rồi đây, thằng bạn tôi, tên Lê Sinh Tuấn nhà ở tập thể Thành Công, một sớm dắt con xe tay ga đi ra khỏi nhà, thấy cái xe Maybach chắn cửa, nó bảo lái xe đánh lui ra cho nó đi, thằng lái xe mở cửa ra, hai bên qua lại, thằng Maybach nó đánh cho Sinh Tuấn bạn tôi bét nhè. Hàng xóm xô lại nó thách đố, bảo nó là lái xe cho ông Tô Lâm.

Tất nhiên thì người hiểu biết sẽ nhận ra chẳng thằng lái xe cho ông Tô Lâm nào ngu đến mức gây chuyện ầm ĩ như thế. Nhưng dân tình thấy nó đi xe sang, thái độ ngang tàng thì ai cũng sợ là chuyện tất nhiên. Sinh Tuấn bạn tôi là là sinh viên mỹ thuật công nghiệp, trói gà không chặt, lúc nào cũng tỏ vẻ hiểu biết pháp luật vì mình là người có học, cư xử phải chuẩn mực. Bị ăn đòn cam chịu, rồi đúng trình tự ra công an phường làm đơn khiếu nại.

Công an phường bảo thằng kia xin lỗi, rồi hai thằng làm đơn hoà giải không được có biện pháp trả thù nhau. Sinh Tuấn thì cắt con gà mặt còn tái nhợt, không dám giữ gà cho tôi cắt tiết, trả thù được gì ai. Chấp nhận ăn trận đòn và nghe lời xin lỗi trâng tráo của thằng hung đồ kia, về nhà cho vợ con chăm sóc vết thương. Thỉnh thoảng chát với tôi lại uất ức vì kiến thức pháp luật và đời không giống nhau. Cuối cùng chàng sinh viên con gia đình giàu cán bộ cơ bản ấy tin rằng thằng lái xe Maybach kia chắc có dây mơ, rễ má gì với công an cấp to, nên nó mới hung hăng tuyên bố vậy. Chỉ có tin như thế, chàng ta mới chấp nhận việc bất công ấy là việc công bằng, con cháu quan to thì có quyền lợi hơn và đúng hơn, có lý hơn.

Ở Tây người ta va chạm giao thông, trong trường hợp không ai bị sao, họ xuống chào hỏi nhau, nhìn xe, chụp ảnh và gọi cảnh sát. Trong lúc chờ họ hỏi thăm công việc, gia đình và tán gẫu. Cảnh sát đến rất nhanh, đo đạc, làm biên bản tại chỗ , bên nào sai bên ấy nhận ngay, cảnh sát viết giấy xác nhận và hai bên đi, sau này bảo hiểm hai bên làm việc với nhau.

Còn ở ta thì sao, nghĩ chuyện gọi cảnh sát đến giải quyết va chạm là người đúng cũng rùng mình ngao ngán. Nghĩ cảnh bị giữ xe, bị gọi lên gọi xuống năm lần bảy lượt, rồi lại đút lót trà thuốc..vv.

Nghĩ đến thế máu trào lên, múc mẹ nhau luôn cho hả cơn uất ức.

Cơn uất đấy ngoài cái uất vì thằng kia đụng xe vào mình, nó còn là cơn uất ức với cái luật pháp bất công. Uất vì không có đâu giải quyết đúng sai cho mình, mọi tội lỗi là do thằng kia đụng xe vào mình gây ra hết.

Tất nhiên đây chỉ là lý do một phần và chỉ trong khuôn khổ va chạm giao thông. Nó không là lý do để giải thích cho chuyện ngồi quán bar nhìn đểu nhau, rồi ra ngoài đâm chém nhau hoặc tỉ vụ đâm chém nhau trong những hoàn cảnh khác.

Nhưng nói thật, tôi đi nhiều nơi trên thế giới rồi, ít có nơi nào đụng một tí chuyện nhỏ là người ta sẵn sàng rút dao chém chết nhau như ở Việt Nam.

Nguyên nhân chính vì sao, tôi chịu.
 
Thanks. Các bài viết này có thể đọc ở đâu các bác nhỉ. Đọc như 1 tự truyện thôi chứ ko phải mang ý kích động cổ xuý phản đông gì đâu. Coi như 1 nhân vật giả tưởng đi, có gương mặt, có tâm hồn, có số phận. Xin Cảm ơn.
 
vitcononline:
Thanks. Các bài viết này có thể đọc ở đâu các bác nhỉ. Đọc như 1 tự truyện thôi chứ ko phải mang ý kích động cổ xuý phản đông gì đâu. Coi như 1 nhân vật giả tưởng đi, có gương mặt, có tâm hồn, có số phận. Xin Cảm ơn.
Bấm để mở rộng...
Người viết văn thật sự có tài.
 
Porsche911Targa:
Trước những bài này trên Fb của Hiếu Gió nhưng do bị An ninh phá fb nhiều quá nên lập cái mới mấy chục lần rồi . Đợt này ông í bắt đầu copy lại những đoạn văn này lên fb rồi.
Bấm để mở rộng...
M có full không?
Nếu có thì t ib xin với...ông này viết hay vcc
May có m chia sẻ :sweet_kiss:
 
TML cần đăng nhập hoặc đăng ký để trả lời
Top